Popular Post მიშა Posted October 31, 2010 Popular Post Share Posted October 31, 2010 გამარჯობათ ძვირფასო ფორუმელებო. დღეს წარმოგიდგენთ სტატიას ვიდეოდაფაზე. სანამ სტატიას დავიწყებდე მინდა დიდი მადლობა გადავუხადო მოდერატორ სოსოს, რომელიც ყველა შესაძლებელი და ზოგი შეუძლებელი მეთოდითაც კი მეხმარება სტატიების წერაში და ამით ხელს უწყობს ფორუმის განვითარებას ...აიღეთ მისგან მაგალითი 1. რა არის ვიდეოდაფა ვიდეოდაფა არის კომპიუტერის ის ნაწილი, რომელსაც ევალება გამოსახულების გენერირება და დისპლეისთვის გადაცემა (იცოდით ეს თქვენ? ). დღესდღეობით ვიდეოდაფას სხვა ფუნქციებიც აქვს შეთავსებული, მაგალითად 3D გამოსახულების რენდერინგი (Nvidia Quadro, ან ATI FireGL), ვიდეოს ჩაწერა, MPEG-2 და MPEG-4 კოდირება, რამდენიმე მონიტორის შეერთების შესაძლებლობა და ა.შ. ვიდეოდაფა შეიძლება იყოს ცალკე, სპეციალურ სლოტში ჩასადგმელი, ან დედაპლატასთან ინტეგრირებული. 2. ცოტა რამ ისტორიიდან წინა თავში რაც ეწერა ყველამ იცოდით იმედია . რაც შეეხება ისტორიას, პირველი "ვიდეოდაფა" IBM PC-სთვის (იხ. სურ.) შეიქმნა 1981 წელს. მას MDA ერქვა (Monochrome Display Adapter - დისპლეის მონოქრომული (შავ-თეთრი) ადაპტერი). მას 4KB მეხსიერება ჰქონდა და 80 ვერტიკალური და 25 ჰორიზონტალური ხაზის ჩვენება შეეძლო...ანუ ფაქტობრივად 80x25 რეზოულციაზე მუშაობდა შემდგომში შეიქმნა კიდევ რამდენიმე ვიდეოადაპტერი, რომელთაგან ყველაზე კარგი VGA (Video Graphics Array) აღმოჩნდა. ის 1987 წელს შეიქმნა. მას 640x480 გაფართოება ჰქონდა. 1989 წელს გამოჩნდა SVGA, რომელსაც 800x600 გაფართოება და მთელი 2MB მეხსიერება ჰქონდა! გრაფიკიდან კარგად ჩანს, რომ VGA სულაც არ იყო პირველი 640x480 გაფართოების მქონე დაფა, მაგრამ ყველაზე წარმატებული სწორედ ის გახლდათ, ამიტომ CGA, PGA და მისთანა რამეები არ ითვლება 1995 წელს პირველი 2D/3D ფუნქციის მქონე ვიდეოდაფები გამოვიდა (სხვათაშორის ერთ-ერთი მათგანი ATI-მ წარმოადგინა). 1997 წელს კომპანია 3Dfx-მა გამოუშვა Voodoo სერიის ვიდეოდაფები, რომლებსაც ჰქონდათ მიპ-მაპინგის, Z-ბუფერის და ანტიალიასინგის ფუნქციები. სამწუხაროდ მაშინ არსებულ PCI სლოტს არ შეეძლო ვიდეოდაფებისთვის შესაფერისი გამტარობის შექმნა, ამიტომ Intel-მა შექმნა AGP (Accelerated Graphics Port). დაწვრილებით სლოტებზე ცოტა ქვემოთ ვისაუბრებ. 1999-დან 2002 წლამდე Nvidia მონოპოლისტი იყო ვიდეოდაფების ბაზარზე (სწორედ მან გადაყლაპა "3Dfx". ღორი ეგ ). ამ წლიდან კი ვიდეოდაფების ბაზარი ATI-ს და Nvidia-ს ბრძოლის ველად გადაიქცა, რომელიც გამოიყურება ასე: ....ასე... ......და აი ასეც კი: ძირითადად მოვრჩით ისტორიის მიმოხილვას...იმედია ადმინისტრაცია ამდენ ღლაბუცს მაპატიებს 3. ვიდეოდაფის კომპონენტები GPU - Graphics Processing Unit, ვიდეოდაფის პირველი და მთავარი კომპონენტია. მას ევალება ვერტექსებისა და ხაზებისგან შემდგარი 3D ინფორმაციის პიქსელებისგან შემდგარ 2D გამოსახულებად გადაქცევა. ვიდეომეხსიერება - ვიდეოდაფის მეხსიერებაა. მასში დროებით ინახება ყველანაირი ინფორმაცია, რომელიც GPU-მ დისპლეიზე უნდა გამოიყვანოს, მაგალითად ტექსტურები, ვერტექსები, ან თუნდაც ჩვეულებრივი სურათი. დაახლოებით 5 წლის წინ ის DDR და DDR2 ტიპისა იყო, თუმცა დღესდღეობით ვხვდებით GDDR3, GDDR4 და GDDR5 მეხსიერებებსაც. GDDR, ანუ Graphics Double Data Rate სპეციალურად ვიდეოდაფებისთვისაა შექმნილი კომპანია ATI-ს მიერ. GDDR4 და 5 მის განვითარებულ ვერსიებს წარმოადგენს, რომლებსაც ნაკლები ძაბვა და მეტი ტაქტური სიხშირეები აქვთ. ქვემოთა ცხრილში ხედავთ ვიდეომეხსიერების სხვადასხვა ტიპების საშუალო ტაქტურ სიხშირეებსა და ინფორმაციის გამტარობებს: Video BIOS - დედაპლატის ბიოსის ანალოგიური პროგრამაა. მასში ინახება ინფორმაცია ტაქტურ სიხშირეებზე, ვოლტაჟებზე, ტაიმინგზე და ა.შ. ისევე, როგორც დედაპლატაზე, ვიდეოდაფაზეც შეიძლება ბიოსის "დაფლეშვა" (განახლება), მაგრამ მთელი OC.ge-ს სახელით გაფრთხილებთ, თუკი ამ საქმის არაფერი გაგეგებათ, ჯობია არც მოკიდოთ ხელი, თორემ ვიდეოდაფას ვეღარაფერი უშველის RAMDAC - Random Access Memory Digital-to-Analog Converter, ანუ ქართულად რომ ვთქვათ, ციფრული ინფორმაციის ანალოგურად გადაქცევის ფუნქციაა. ეს ძირითადად CRT მონიტორებს ჭირდებათ (იხ. სურ.) CRT მონიტორების LCD დისპლეით შეცვლის გამო (იხ. მეორე სურ.) RAMDAC-ი თანდათანობით მოხმარებიდან გამოვა... ახლა რაც შეეხება კონექტორებს...ცხადია კონექტორი აუცილებელია იმისთვის, რომ გამოსახულების მონიტორზე გამოყვანა შევძლოთ (იცოდით ეს თქვენ? ). პირველი კონექტორი, რომელიც ამ საქმეს ემსახურებოდა, VGA კონექტორი გახლდათ: მისი მეორე სახელწოდება DE-15-ია იმიტომ, რომ 15-პინიანი კონექტორი აქვს. ის 1980-იანებში შეიქმნა და დღემდე გამოიყენება CRT მონიტორებში. ტექნოლოგიები განვითარდა, შემოვიდა LCD დისპლეები და მათთან ერთად გაჩნდა DVI (Digital Video Interface) კონექტორიც: VGA-სგან განსხვავებით მას არ აქვს გამოსახულების დამახინჯების პრობლემა. VIVO - Video To Video Output გამოიყენება ვიდეოდაფის კონსოლზე, ტელევიზორზე, DVD-პლეერზე, ვიდეოჩამწერზე შესაერთებლად. 2003 წელს გამოჩნდა მისი შემცვლელი - HDMI (High-Definition Multimedia Interface). ის უფრო მაღალი ხარისხის გამოსახულების მიღების საშუალებას იძლევა. 4. სლოტები იმისათვის, რომ ჩვენმა ძვირფასმა ვიდეოდაფამ იმუშაოს, საჭიროა სპეციალური სლოტი, რომელშიც შევძლებთ ვიდეოდაფის ჩარჭობას ქვემოთა ცხრილში მოყვანილია სხვადასხვა სლოტები მათი მახასიათებლებითურთ. მე კი კონკრეტულად მხოლოდ რამდენიმეზე შევჩერდები. პირველი კარგი მუშა სლოტი PCI იყო. იგი 1993 წელს შექმნეს. ეს სლოტი დღესაც გამოიყენება, მაგრამ ვიდეოდაფებისთვის - აღარა. მისი სალტის სიხშირე 32 ან 64 ბიტია. ინფორმაციის გამტარობა 32-ბიტიანისთვის 133MB/s-ს უდრის. 32- და 64-ბიტიანი სლოტები ერთმანეთისგან ზომით და, რათქმაუნდა, პინების რაოდენობით განსხვავდებიან. გარდა ამისა ერთიდაიგივე ბიტი გამტარობის მქონე სლოტებს სხვადასხვა ვოლტაჟებიც შეიძლება ჰქონდეს. ამ შემთხვევაშიც ისინი ერთმანეთისგან განსხვავდებიან: ამ სურათზე კი თქვენ ხედავთ 32-ბიტიან PCI სლოტს. სწორედ ის გამოიყენებოდა ვიდეოდაფებისთვის. PCI სლოტის მთავარი მინუსი ცხადია მისი მრავალფეროვნებაა. გარდა ამისა, რათქმაუნდა - მცირე გამტარობაც. სწორედ გამტარობის გაზრდის მიზნით 1997 წელს Intel-მა AGP (Accelerated Graphics Port) სლოტი შექმნა. მისი მთავარი უპირატესობა GART ფუნქცია იყო: ტექსტურის ჩასატვირთად PCI ვიდეოდაფას იგი RAM-იდან ბუფერში უნდა ჩაეკოპირებინა მაშინ, როდესაც AGP ვიდეოდაფა ტექსტურებს RAM-იდან "გრაფიკული მისამართის რემაპინგის დაფის" (Graphics Address Remapping Table - GART) მეშვეობით პირდაპირ კითხულობდა. ცხადია ეს მის სისწრაფეს ზრდიდა. AGP სლოტები ვიზუალურად, სიჩქარეების და ვოლტაჟების მიხედვით განსხვავდებოდნენ: AGP 1x 66 MHz სიხშირეზე მომუშავე სლოტი. ინფორმაციის გაცვლის სიჩქარე - 266MB/s, 3.3 V ძაბვა. AGP 2x 133 MHz სიხშირეზე მომუშავე სლოტი. ინფორმაციის გაცვლის სიჩქარე - 533 MB/s, 3.3 V ძაბვა. AGP 4x 266 MHz სიხშირეზე მომუშავე სლოტი. ინფორმაციის გაცვლის სიჩქარე - 1066 MB/s, 1.5 V ძაბვა. AGP 8x 533 MHz სიხშირეზე მომუშავე სლოტი. ინფორმაციის გაცვლის სიჩქარე - 2133 MB/s, 0.8 V ძაბვა. გარდა ამ ვერსიებისა, არსებობდა AGP 3.0 - 64-ბიტიანი სლოტი, რომელიც მაღალი დონის (ჰაი-ენდ ) ვიდეოდაფებისთვის გამოიყენებოდა; AGP Pro, უფრო დიდი სლოტი, რომელიც მაღალ ძაბვაზე მომუშავე ჰაი-ენდ ვიდეოდაფებისთვის იყო განკუთვნილი. ყველაფერმა ამან ისევე "გაამრავალფეროვნა" AGP სლოტები, როგორც ეს PCI-ს შემთხვევაში მოხდა. ამიტომ შეიქმნა "AGP Universal" და "AGP PRO Universal". ისინი ყველანაირ AGP ვიდეოდაფებს ითავსებდნენ. სურათზე ხედავთ AGP სლოტების შედარებას: "მრავალფეროვნების" პრობლემა AGP-ს შემთხვევაში მარტივად გადაწყდა "Universal" სლოტის შექმნით, მაგრამ ვიდეოდაფების და კომპიუტერული გრაფიკის დახვეწასთან ერთად საჭირო გახდა ინფორმაციის გაცვლის უფრო დიდი სიჩქარე. სწორედ ამას უკავშირდება დღესდღეობით ყველაზე გავრცელებული სლოტის - PCI Express-ის შექმნა. ისიც, როგორც AGP, Intel-მა შექმნა, ოღონდ უკვე 2004 წელს. PCIe (იხ. სურ.) ბევრად ჯობს წინამორბედებს, რადგან მასზე შეერთებული ვიდეოდაფისთვის გამოყოფილია 16 დამოუკიდებელი ინფორმაციული არხი (აქედან მოდის აღნიშვნა "x16"), თანაც ინფორმაციის გაცვლის სიჩქარე წინამორბედებისას ბევრად აღემატება. გარდა ამისა რამდენიმე PCIe სლოტზე შეერთებულ ვიდეოდაფებს პარალელურად შეუძლიათ იმუშაონ ერთსადაიმავე გამოსახულებასთან, რასაც ასე კარგად იყენებს Crossfire და SLI ტექნოლოგიები. რათქმაუნდა არც PCIe არის ერთ ადგილზე გაჩერებული, ისიც იხვეწება (რამეს კიარ გვეხვეწება, არამედ უმჯობესდება ). უკვე არსებობს PCIe 2.0 სლოტი, რომელსაც ორი 32-ბიტიანი არხი აქვს თითო GPU-სთვის, 0.5 GB/s ინფორმაციის გაცვლის სიჩქარე პროცესორთან და 16 GB/s - Crossfire და SLI რეჟიმებზე. თუმცა ეს ჯერ კიდევ არ არის ყველაფერი. მალე მზის სინათლეს PCIe 3.0 იხილავს, რომელსაც გაორმაგებული გაცვლის სიჩქარეები ექნება. განვითარების მიუხედავად PCIe სლოტის ფიზიკური ზომები უცვლელი რჩება, რაც უდავოდ პლიუსია როგორც AGP-სთან, ასევე PCI-სთან შედარებით 5. წარმადობის მახასიათებლები ახლა დავყვეთ ვიდეოდაფის წარმადობის მახასიათებლებს. 1. GPU-ს სიხშირე. ტაქტური სიხშირე მეგაჰერცებში იზომება. რაც მეტია სიხშირე, მით მეტი პიქსელის გადამუშავება შეუძლია GPU-ს ერთ წამში. 2. შევსების სიჩქარე, ანუ Fill Rate. ეს მახასიათებელი გვიჩვენებს რამდენად სწრაფად შეუძლია GPU-ს პიქსელების დახატვა. ის ROP (იხ. ქვემოთ)-ზეა დამოკიდებული. 3. პიქსელის შეიდერების (პროცესორების) რაოდენობა და სიხშირე. პიქსელის შეიდერის პირდაპირი დანიშნულებაა პიქსელების შექმნა, ასე რომ რაც მეტია პიქსელის შეიდერი და რაც უფრო მაღალი სიხშირე აქვს მას, მით უფრო სწრაფად იხატება გამოსახულება. 4. ვერტექსის შეიდერების (პროცესორების) რაოდენობა და სიხშირე. ამ შეიდერების დანიშნულება ვერტექსების შექმნაა. თანამედროვე თამაშებს არ აქვთ ვერტექს შეიდერის თუნდაც ნახევარი სიმძლავრის გამოყენების საშუალება, ამიტომ ეს პარამეტრი გეიმერებისთვის ყურადსაღები არაა. 5. უნიფიცირებული შეიდერების რაოდენობა. ეს შეიდერები ორივე ზემოხსენებული შეიდერის გაერთიანებას წარმოადგენს. ეს შეიდერები პირველად Geforce 8800 ვიდეოდაფაშია გამოყენებული და შედარებით "ახალგაზრდა" მახასიათებელია, თუმცა Dx10-ის მხარდაჭერის მქონე დაფებისთვის ძალიან აუცილებელი. ამ შეიდერისთვის ვერტექსის, პიქსელის და გეომეტრიის შექმნის კოდი ერთია, ანუ აღარ გვჭირდება 200 პიქსელ შეიდერი და 200 ვერტექს შეიდერი, ორივე მათგანს 200 უნიფიცირებული შეიდერი შეცვლის. მგონი უპირატესობა თვალნათელია. 6. Texture Mapping Units (TMU). ეს ერთეულები (იუნიტები ) ყველა სახის შეიდერთან მოქმედებენ და პასუხს აგებენ ტექსტურის აგებაზე და მის ფილტრაციაზე. რაც მეტია TMU, მით უკეთესია ვიდეოდაფის ტექსტურებთან მუშაობის დონე, რადგან "Texture Fill rate", ანუ ტექსტურების შევსების სიხშირე უდრის GPU-ს სიხშირის TMU-ზე ნამრავლს (© სოსო) 7. Raster OPeration units (ROP). ისინი GPU-ს მიერ გადამუშავებულ პიქსელებს ბუფერში ათავსებენ, რის შემდეგაც პიქსელებით გამოსახულება იწყობა. ROP-ზეა დამოკიდებული Fill Rate. ეს ასე ხდება: ვიდეოდაფის სიხშირე x ROP = Fill rate. ასე მაგალითად Geforce 7900GT-ს Fill rate=650 (GPU სიხშირე) x 16 (ROP)=10400 მეგაპიქსელი წამში. 8. ვიდეომეხსიერების სიდიდე. ამ პარამეტრზეა დამოკიდებული რა მოცულობის ტექსტურა, ვერტექსი, პიქსელი და ა.შ. ჩაეტევა ბუფერში, მაგრამ თანამედროვე დაფებში სხვა მახასიათებლებთან შედარებით ეს იმდენად უმნიშვნელო მონაცემია, რომ მასზე ყურადღების გამახვილება არც კი ღირს. გაითვალისწინეთ ეს და აღარასდროს თქვათ, რომ 2GB GTX285 ჯობია 1GB GTX285-ს იმდენად, რომ მასში ზედმეტი 50$-ის შვლეპა ღირდეს. გასაგებია?...მაშინ გავაგრძელოთ. 9. მეხსიერების ტაქტური სიხშირე. მასზეა დამოკიდებული რამდენად სწრაფია ვიდეომეხსიერების ინფორმაციის გამტარობა და გარკვეულწილად ყურადსაღები პარამეტრია 10. მეხსიერების ტიპი. როგორც (ძალიან) ზევით ვთქვი, შეიძლება იყოს DDR, DDR2, GDDR3, GDDR4, ან GDDR5 ტიპისა. რაც უფრო ახალი ტიპისაა იგი, მით უფრო სწრაფია და ნაკლებ ენერგიას მოიხმარს. 12. მეხსიერების სალტის სიდიდე (Bus width). აი ამ მონაცემზე კი პირდაპირაა დამოკიდებული, თუ რამდენ ინფორმაციას გადასცემს GPU ვიდეოს მეხსიერებას წამში. რაც უფრო დიდია ეს მონაცემი, მით უკეთესია GPU-ს გამტარობა და დაფის წარმადობა. თუკი სადმე შეგხვდათ ორი ვიდეოდაფა, რომელთაგან ერთს აქვს 512-ბიტიანი სალტე და 256MB მეხსიერება, ხოლო მეორეს 256-ბიტიანი სალტე და 512MB მეხსიერება, ამათგან პირველი უნდა აირჩიოთ და არავითარი "მაგრამ იმას ხომ უფრო დიდი მეხსიერება აქვს" არ გავიგო! 6. ვისწავლოთ GPU-z-ის წაკითხვა სურათზე თქვენ ხედავთ GPU-z-ის სქრინს. თუ ვინმემ ჯერ კიდევ არ იცით, გეტყვით, რომ GPU-z არის სპეციალური პროგრამა, რომელიც გვიჩვენებს ვიდეოდაფის მახასიათებლებს. Name - გრაფა, სადაც წერია ვიდეოდაფის სახელი. GPU - ვიდეოდაფაზე არსებული GPU-ს მოდელი. Revision - რევიზია. სხვადასხვა რევიზია GPU-ს სხვადასხვა გაუმჯობესებებს გულისხმობს. Technology - დამზადების ტექნოლოგია. აქ ჩანს რამდენ ნანომეტრიანი (nm) ტექნოლოგიითაა თქვენი დაფა დამზადებული. Die Size - ეს არ არის "სიკვდილის ზომა". ეს არის GPU-ს ფართობი. ამოიღეთ ფესვი და გაიგებთ GPU-ს სიგრძე-სიგანეს. BIOS Version - ვიდეოდაფაზე არსებული ბიოსის ვერსია. ROPs - ROP-ების რაოდენობა. გადაამრავლებთ ამ მონაცემს GPU-ს სიხშირეზე (ამ შემთხვევაში 28x650) და მიიღებთ ვიდეოდაფის Fill rate-ს (იხ. ზემოთ). Bus Interface - გვიჩვენებს PCIe სლოტის ინტერფეისს. ამ შემთხვევაში ეს არის PCIe 2.0 x16, რომელიც ამავე რეჟიმში მუშაობს. Shaders - შეიდერების რაოდენობა. ამ შემთხვევაში 192 უნიფიცირებული შეიდერი. DirectX Support - დაფასთან თავსებადი Dx-ის ვერსია. Pixel Fillrate - Fill Rate. იხ. ზემოთ. Texture Fillrate - ტექსტურების შექმნის სიხშირე. Memory Type - მეხსიერების ტიპი. Bus Width - სალტის ზომა. Memory Size - მეხსიერების ზომა. Bandtwidth - ვიდეოდაფის ინფორმაციის გაცვლის სიჩქარე. Driver Version - ვიდეოდაფის დრაივერის ვერსია. GPU Clock/Memory/Shader - GPU/ვიდეომეხსიერება/შეიდერი რეალური სიხშირეებია მეგაჰერცებში. Default GPU Clock/Memory/Shader - იგივე, ოღონდ ქარხნული სიდიდეები. მგონი ყველამ გავარკვიეთ, თუ რა არის ვიდეოდაფა, რისგან შედგება, რა არის მისი წარმადობის მახასიათებლები, ანუ რას უნდა მივაქციოთ მისი ყიდვისას ყურადღება და ვისწავლეთ GPU-z-ის წაკითხვა. ყველას დიდი მადლობა ყურადღებისთვის . თქვენი მიხეილ რ. 14 Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Heartbreaker Posted June 11, 2011 Share Posted June 11, 2011 უწინ AGP მქონდა მაგარი საშინელება იყო ვიდეოკარტა 2 წელიწადში აღარ ვარგოდა,არაფერს უშვებდა 1 Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
ray_ban Posted June 11, 2011 Share Posted June 11, 2011 კარგი თემაა..საჭირო რაც მთავარია Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Nikki Posted November 29, 2012 Share Posted November 29, 2012 +1 Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
c.a.y.z.y Posted November 29, 2012 Share Posted November 29, 2012 კარგი თემაა ხვალ გადავიკითხავ კიდევ Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Beka_Tchighladze Posted November 25, 2013 Share Posted November 25, 2013 ნოუთბუქის ვიდეო დაფებზე სადაა თემა?? Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
kakha77777 Posted April 22, 2020 Share Posted April 22, 2020 ვიდეო ბარათების ისტორია ! Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.