3G/3.5G/4G ქსელები

[LEON]

მას შემდეგ რაც კაცობრიობამ წარსულს ჩააბარა 0, 1, 2 და 2.5 თაობის ქსელები, დღის წესრიგში დადგა ბევრად უფრო განვითარებული ტექნოლოგიების შექმნა. ზოგადად, როცა იქმნება რაიმე ინფორმაციის ტიპი, ავტომატურად საჭირო ხდება მისი გადაცემა, რაც ხშირად ვერ ხერხდება სათანადო დონეზე, რადგან არ არსებობს სათანადო გამტარობის ქსელი. ასე მაგალითად: 1-ლი და 2-ე თაობის ქსელებში პრაქტიკულად შეუძლებელი იყო გადაგვეცა მაღალი გარჩევადობის გამოსახულებები, დიდი მოცულობის მონაცემები და ა.შ. ახალი თაობის ქსელების განვითარებას ხელი შეუწყო ასევე მობილური კავშირის უკიდურესმა კომერციალიზაციამ. ბაზარზე არსებული კომპანიები არ ზოგავდნენ ფინანსებს, რათა შეექმნათ მოწინავე ტექნოლოგიები, რაც მათ უპირატესობას მიანიჭებდათ კონკურენტებთან მიმართებაში.

პირველი წარმატებული ნაბიჯი ამ საქმეში გახლდათ EDGE (Enhanced Data Rates for GSM Evolution) ტექნოლოგიის შემუშავება რომელიც თავიდან მოიაზრებოდა როგორც მესამე თაობის ქსელების შემადგენელი ნაწილი, თუმცა მას საბოლოოდ ერთგვარი გარდამავალი "ხიდის" სტატუსი ერგო მეორე თაობასა და მესამე თაობას შორის, ანუ 2.5G. თეორიულად EDGE სტანდარტის ქსელში მონაცემთა გადაცემის მაქსიმალური სიჩქარე 473.6 kbit/s უნდა ყოფილიყო, მაგრამ პრაქტიკულად მაქსიმალურ 236.8 kbit/s ავითარებდა. EDGE-ის პრაქტიკულ გამოყენებას ბევრი თქვენთაგანი იოლად აღმოაჩენს ბილაინის ე.წ.USB მოდემებში. ტექნოლოგიის შექმნაში უდიდესი წვლილი ამერიკულმა კავშირგაბმულობის კომპანია Cingular-მა 2003 წელს.

მეორე სტანდარტი, რომელიც ასევე გარდამავალი იყო 2-ე და 3-ე თაობის ქსელებს შორის იყო CDMA2000 1X. რათქმაუნდა CDMA2000 მესამე თაობის ქსელებს მიეკუთვნება, მაგრამ CDMA2000 1X ვერსია არ იყო იმდენად დახვეწილი, რომ სრულფასოვანი მესამე თაობა ყოფილიყო. ამაში მას ასევე მონაცემთა გადაცემის სიჩქარეც არ უწყობდა ხელს: მხოლოდ 153 kbps. შესაბამისად მან ადგილი დაიკავა 2.5G/2.7G თაობის ქსელების რიგში.

ასევე არსებობდა მესამე სტანდარტი, რომელიც უახლოვდებოდა მესამე თაობას და მას WiDEN ეწოდებოდა. სახელწოდებიდან ალბათ მაშინვე მიხვდებით, რომ იგი iDEN ტექნოლოგიის "ნავაროჩენი" ვარიანტი არის, რომელიც მოტოროლამ შეიმუშავა და მხოლოდ ამერიკის ტერიტორიაზე გავრცელდა.

3-ე თაობაზე სრული გადასვლა უკავშირდება UMTS და CDMA2000 ტექნოლოგიების განვითარებას და 3-ე თაობის ქსელების ორ ოჯახად გაყოფას. პირველი ოჯახი, რომელიც 3GPP-დ იწოდებოდა თავის თავში აერთიანებდა ამ ქსელების სტანდარტებს:

UMTS (Universal Mobile Telecommunications System) - ალბათ ყველაზე ცნობილი სტანდარტი მობილურ კავშირგაბმულობაში. ამ ტექნოლოგიის გამოჩენამ ახალი მოთხოვნები წაუყენა კავშირგაბმულობის კომპანიებს, რადგან ძველი სადგურები და ზოგადად აპარატურა არ იყო თავსებადი ახალ სტანდარტთან, EDGE ტექნოლოგიისგან განსხვავებით, რომელიც GSM-ის გარემოშიც მშვენივრად გრძნობდა თავს. UMTS ტექნოლოგიამ თავის ფრთებქვეშ შეიფარა ისეთი სტანდარტები, როგორებიცაა: WCDMA-FDD და WCDMA-TDD, ასევე TD-SCDMA (Time Division Synchronous Code Division Multiple Access).

მეორე ოჯახი, რომელიც მიეკუთვნება 3-ე თაობის ქსელებს, არის 3GPP2. მისი ერთადერთი წარმომადგენელი 3-ე თაობის კლასში არის CDMA2000 1xEV-DO. EV-DO ანუ Evolution-Data Optimized არის სტანდარტი, რომელიც მონაცემთა გადაცემისთვის რადიო ტალღებს იყენებს. 1XEV-DO მხოლოდ დასაწყისი იყო და მისი განვითარება 3.5G ქსელებში მოხდა.

3.5G ქსელები ასევე გაიყო, ოღონდ 3 ოჯახად. პირველი 3GPP მოიცავდა ჩვენთან ესოდენ რეკლამირებულ HSDPA-ს (High-Speed Downlink Packet Access), რომელიც 1.8, 3.6, 7.2 და 14.0 Mbit/s-იან შეერთებას გვთავაზობდა. ეს სიჩქარეები რასაკვირველია თეორიულია და პრაქტიკაში რათქმაუნდა ნაკლები იქნება. მეორე წევრი ამ ოჯახისა არის HSUPA(High-Speed Uplink Packet Access), რომელიც კორპორაცია ნოკიამ შეიმუსავა და მონაცემთა გადაცემას 5.76 Mbit/s სიჩქარით უზრუნველყოფს.

HSPA+ ეს სტანდარტი არაა ფართოდ გავრცელებული, თუმცა საკმაოდ დიდი სიჩქარით შეუძლია მონაცემთა გადაცემა: მსოფლიოში 20 HSPA+ სტანდარტის ქსელში შესაძლებელია მონაცემთა გადაცემა 21 Mbit/s სიჩქარით და 2-ში კი 28 Mbit/s-ით. პირველი ამ სტანდარტის ქსელი ავსტრალიაში ამოქმედდა 2008 წელს მობილური კავშირგაბმულობის კომპანია Telstra-ს მიერ.

LTE (E-UTRA) სტანდარტი, რომელიც ევროპაში შეიმუშავეს და 4 თაობამდე მხოლოდ პროექტის დონეზე დარჩა. მას ხშირად 3.9G-ს მიაკუთვნებენ.

3GPP2 ოჯახში კი გაერთიანდნენ EV-DO-ს ევოლუციის შედეგები: EV-DO Rev. A და EV-DO Rev. B. მათი განმასხვავებელი ნისანი იყო ის, რომ რევიზია A თეორიულად მხოლოდ 1.8 Mbit/s სიჩქარეს ავითარებდა, მაშინ, როცა რევიზია B მთელ 14.7Mbit/s სიჩქარეს გვთავაზობდა. მაგთის მოდემი A რევიზიისა გახლავთ.

მესამე ოჯახი 3.5/3.9G ქსელებში გახლდათ ე.წ. Mobile WiMAX შემდეგი სტანდარტებით: IEEE 802.16e-2005, IEEE 802.20

მეოთხე თაობა, რომელიც უკვე აუცილებლობად იყო ქცეული ჯერ კიდევ 3.9G ქსელებში არსებობდა პროექტის სახით - LTE. LTE Advanced იყო ტექნოლოგია, რომელმაც გზა გაუხსნა HD ფორმატს მობილურ სამყაროში, რადგან შესაძლებელი გახდა Online რეჟიმში HDTV ხარისხის გამოსახულების ყურება, რასაც 100მბიტ/წამიდან 1გიგაბიტ/წამამდე მონაცემთა გადაცემის სიჩქარე უზრუნველყოფს. 2007 წელს იაპონურმა კავშირგაბმულობის კომპანია NTT DoCoMo-მ შეძლო და მობილური აპარატით მთავარ სადგურთან დაამყარა უკაბელო კავში, რომლის დროსაც მონაცემები 5 Gbit/s (!) სიჩქარით გადაიცემოდა. ევროპაში კი პირველად 4G კი პირველად კომპანია ტელია სონერამ გაუშვა სტოკჰოლმში და იმედია მალე საქართველოშიც გვეღირსება.

------------------------------------------------------

მხოლოდ overclockers.ge - სთვის. გიორგი ბ. (LEON)

P.S. ქსელებში თვითნასწავლი ვარ და თუ რამე შემეშალა, გთხოვთ მიმითითოთ

[fashisti]

საღოლ კარგი სტატიაა მაგრამ მაგთის მოდემი თეორიულად 3.1 მეგაბიტ წამს ანვითარებს (ისე 30 კილობაიტი წამშია ხშირად სიჩქარე)

პ.ს. 4G რომ შემოვა უკვე საკაბელო ინტერნეტი აღარ იქნება აუცილებელი