გაგიმარჯოთ ფორუმელებო!
წავუვიდეოკამეროთ!
ვიდეოკამერა არის გადამღები საშვალება,ხელსაწყო,რომლის საშვალებითაც ვიღებთ ობიექტის ოპტიკურ გამოსახულებას რომელიც პროეცირდება სინათლის მიერ მგრძნობიარე ეკრანზე.აღჭურვილია მიკროფონით პარალელურად ხმის ჩასაწერად.მათ ფაქტიურად გამოდევნე კინოკამერები.
კინოკამერა:
პირველი ნამდვილი კინოკამერა შექმნა უილიამ დიქსონმა 1891 წელს,მან გამოიყენა ლენტის მხტუნავი მექანიზმი,რომელიც შედგებოდა კბილებიანი ბორბლისაგან და შობა აზრი კინოლენტა-ში პერფორაციების(ნახვრეტების) გაკეთებაზე.ბორბალი ისე ატრიალებდა კინოლენტას,რომ თითოეული მონაკვეტი ზუსტად ჩერდებოდა ობიექტივის პირდაპირ,აგრეთვე უშვებდა ჩახმახს,ანუ ობტურატორს,რომლის მეშვეობითაც ხდებოდა სხივის რაოდენობის განსაზღვრა,რომელიც ხვდებოდა ობიექტივზე.ამ ტექნოლოგიას დღესაც იყენებენ.მან აგრეთვე გამოთვალა თუ რა სიჩქარით უნდა მომხდარიყო ფოტოლენტის ბრუნი,რომ მოძრაობა რეალისტური ყოფილიყო.თავიდან ფოტოლენტას აბრუნებდნენ 40 კადრი წმ-ში.უხმო კინოში კი 16 კადრი წმ-ში,ხმის შემოსვლით კინოში კი 24 კადრი წმ-ში.დიქსონმა პირველად გადაიღო კინოკამერით ადამიანი,რომელიც იხდიდა(ტანისამოსს არა) ქუდს,და ქედს იხრიდა.
გამოსახულების პროეცირება ხდება ობიექტივის დახმარებით ,რომელის მეშვეობით გამოსახულების ფორმირება ხდება სხივმგრძნობიარე მატრიცაზე,videikon-ზე,შემდეგ კი Nipkow disk-ზე ან სხვა ელემენტზე,რომელიც გამოსახულებას სიგნალად გარდაქმნის.
სხივმგრძნობიარე მატრიცა:
ვიდეოკამერათა ტიპები:
1)ყოველდღიური ხმარების,რომელსაც გადაღების დაბალი ხარისხი და მცირე გაბარიტები აქვს.
2)ექსტრემალური გადაღებისათვის,დარტყმაგამძლე,მტვერგამძლე,წყალგამძლე და სხვა.
3)პროფესიონალური გადაღებისათვის,იყენებენ ფილმების გადასაღებად,მძიმეწონოსანია,იყოფა პორტატულიდან სტაციონარულ რელსაზე მავალამდე.
ციფრული ვიდეოკამერები:
XDCAMDV/DVCAM/DVpro/Digital 8P2HDMiniDVMICROMVHDVHDDFlashDVD/HDDDVDCDCAMBlu-ray/HDDBlu-ray
ანალოგიური ვიდეოკამერები:
Betacam SP/Betacam SXHi8S-VHS-CVHS-CVideo8
პროპორციები გამოსახულების:
ვიდეოაპარატურისთვის გამოდის სენსორები 4:3 (PAL)ან 3:4 (NTSC)
ჩავეძიოთ,ჩავწვდეთ,ჩავღრმავდეთ და ჩავეფლოთ:
სხივმგრძნობიარე მატრიცა-რომელიც შედგება შუქმგრძნობიარე ელემენტები-ფოტოდებისაგან.
ფოტოდიოდი არის ოპტიკური გამოსხივების მიმღები,რომელიც გარდაქმნის მასზე მოხვედრილ სხივს ელექტრულ მუხტად.
სხივმგრძნობიარე მატრიცა განკუთვნილია მასზე პროეცირებული ოპტიკური გამოსახულება გარდაქმნას ანალოგიურ ელექტრულ სიგნალად ან ციფრული ინფორმაციის ნაკადად. იგი არის მთავარი შემადგენელი ნაწილი ციფრული ფოტოაპარატების,თანამედროვე ვიდეო ან ტელეკამერების,ფოტოკამერების,მობილურ ტელეფონის კამერების და სხვა.გამოიყენება ოპტიკურ დეტექტორად კომპიუტერულ მაუსში,შტრიხ კოდის სკანერებში,პლანშეტურ სკანერებში,ასტრო და მზის სისტემაში ნავიგაციისათვის.
რისგან შედგება სხივმგრძნობიარე 1 მატრიცა:
1)სხივის ფოტონები,რომლებმაც გაიარეს ობიექტივი
2)სუბპიქსელის მიკროლინზა
3)“რ“-წითელი სხივმფილტრავი სუბპიქსელის
4)გამჭვირვალე ელექტროდი პოლიკრისტალური კაჟმიწისაგან,ან შენადნობი ინდიუმის და კალის ოქსიდის.
5)SiO2,სილიციუმის ოქსიდი
6)კაჟმიწის არხი „ნ“ ტიპის
7)ადგილი,სადაც იკრიბება ელექტრონები მატარებლების გენერაციის ზონიდან
8)კაჟმიწის ფუძე „პ“ ტიპის.
სუბპიქსელის მიკროლინზა ამცირებს ეფექტურ კუთხის შესავალს მატრიცის,გვერდულად მოხვედრილი სხივი ნაწილობრივ ირეკლება მიკრლინზის წინა ნაწილისაგან და იწვევს მთლიან შიდა არეკვლას მოკლეფოკუსიან სისტემაში,როგორიცაა მიკროლინზა.
ამისგან გამოსავალია 2 საშვალება:Olympus მა გამოიყენა ობიექტივად ტელეცენტრული ოპტიკური სისტემა,რომელიც აფორმირებს სხივთა ნაკადს კუთხით 90გრადუსი,არც მეტი არც ნაკლები.ეს კი იწვევს სისტემის მოცულობის ზრდას და მოითხოვს სხვა პრობლემათა გადაჭრასაც. მწარმოებელმა Leica-მ კი გამოიყენა დიდი ზომის მატრიცა,სადაც მიკროლინზათა ღერძი დახრილია სხივის კუთხის 90 გრადუსიანი დახრის შესანარჩუნებლად მიკროლინზაზე.ამ მეთოდის ნაკლია ოპტიკის არასრულფუნქციონალურად გამყენება ფართოკუთხიან ობიექტივებში.
მატრიცათა ტიპები:
charge-coupled device (CCD)-სპეციალიზირებული ხელსაწყო,ინტეგრალური მიკროსქემა რომელიც იყენებს სხივმგრძნობიარე ფოტოდიოდს,კაჟმიწის ფუძეზე ,ამ მატრიცით გამოდის აპარატები:Nikon, Canon, Sony, Fuji, Kodak, Matsushita, Philips და სხვა
Active pixel sensor მატრიცა ,თითოეული პიქსელი აღჭურვილია გამოთვლის გამაძლიერებლით,თითოეული სიგნალის პიქსელის ამორჩევა კი ისე ხდება როგორც მახსოვრობის მეხსიერებაში,თვითნებურად.ამ სენსორებში კი რევოლუცია მოახდინა NASA-მ.
Live-MOS-მატრიცა,რომელიც იყენებს MOS ტექნოლოგიას,შეერთებათა მცირე რაოდენობას შეიცავს თითოეული პიქსელისათვის და იკვებება დაბალი ძაბვით.პირვალად წარადგინა Panasonic-მა.
ფერადი გამოსახულების მიღების მეთოდები:
3CCD,სამმატრიციანი სისტემები.კამერაში მოხვედრილი სხივი ხვდება წყვილ Dichroic Prism-აზე ,იყოფა 3 ძირითად ფერად :წითელი,ლურჯი,მწვანე.თითოეული სხივი მიმართულია თითოეულ მატრიცახე,იგი გამოიყენება საშვალო და მაღალი ხარისხისვიდეოკამერებში.
მისი მუშაობის პრინციპი
ამ მატრიცის დადებითი მხარეები:
ფერთა გადასვლის უკეთესი მაჩვენებეელი,მუარის არარსებობა
მაღალი გარჩევადობა
დაბალი ხმაურის დონე და მაღალი მგრძნობელობა
შესაძლებელია ფერთა კოექცია დამატებითი ფილტრების დახმარებით თითოეულ მატრიცაზე,რაც იძლევა ფერთა გადმოცემის უმეთეს ხარისხს.
3 მატრიცის უარყოფითი მხარეები ერთთან შედარებით:
დიდი მოცულობა
3მატრიციან სისტემას ვერ გამოვიყენებთ ობიექტივებში ,რომლებსაც აქვთ მცირე მუშა მონაკვეთი.
3 მატრიციან სისტემას აქვს პრობლემა ფერთა შერწყმაში,ასეთი სისტემები მოითხოვენ მისაზღვროების სიზუსტეს,რაც უფრო დიდი მატრიცა გამოიყენება,მით უფრო მეტია მათი ფიზიკური გარჩევადობა,მაგრამ ძნელია საჭირო სიზუსტის მიღწევა.
მატრიცები მოზაიკური ფილტრით:
ყველა ასეთ მატრიცაზე პიქსელი 1 სიბრტყეზეა განლაგებული,თითოეული პიქსელი დაფარულია სხვადასხვა ფერის სხივმფილტრავი ფენით,მიუღწეველი ფერთა ინფორმაციის კორექტირება ხდება ინტერპოლაციით.
არის სხივისფილტრთა რამოდენიმე განლაგების მეთოდი,ეს მეთოდები განსხვავდება მგრძნობელობით და ფერთა გადაცემით,რაც უფრო მაღალია ფერთა გადაცემა,მით უფრო ცუდი ხარისხისაა გამოსახულება.
1)RGGB-ყველაზე ძველი ბაიერის ფილტრი
2)RGBW-ამ სენსორებს მაღალი მგრძნობელობა და ფოტოგრაფიული სიფართოვე აქვთ.Color Filter Array Kodak-RGBW მატრიცის დასახელება,კოდაკის ფირმის მატრიცა.
მწარმოებელმა კოდაკმა RGBW ფილტრთა 3 ვარიანტი წარმოადგინა:
1
3)RGEB(წითელი,მწვანე,ზურმუხტისფერი,ლურჯი)
4) CGMY(ცისფერი,მწვანე,იისფერი,ყვითელი)
მრავალფენიანი მატრიცები (Foveon X3)
ფოტოდეტექტორი მატრიცის (Foveon X3) მწარმებელია ფირმა Foveon სადაც განლაგებულია 3 ფენად მატრიცა:მწვანე,ლურჯი,წითელი.სენსორის სახელი X3 აღნიშნავს მის 3 ფენისგან შედგენილობას.ამ მატრიცას იყენებს ფოტოაპარატების მწარმოებელი კომპანია Sigma
სრულფერიანი RGB-მატრიცა Nikon
ამ მატრიცაში საგნების RGB სხივები გადის თითოეულ პიქსელამდე შეკუმშული ფორმით ლინზის დახმარებით და ფერგამყოფ სარკეთა დახმარებით,წითელი,ლურჯი,მწვანე სხივი ხვდება ქვეპიქსელში.ამ მატრიცით არაა დამზადებული აპარატი,მხოლოდ პროტოტოპით შემოიფარგლა მწარმოებელი.
ციფრული ფოტოაპარატი
19 საუკუნის ფოტოაპარატი,ციფრულზე საუბარი ზედმეტია
განვიხილოთ ციფრული ფოტოაპარატის შიგნეულობა:
მატრიცა
მატრიცა არის მთავარი ელემენტი ნებისმიერი ვიდეო თუ ციფრული აპარატის,რაზეც უფრო დამოკიდებულია გადაღების სურათის ხარისხი.
მატრიცა წარმოადგენს ნახევარგამტაროვან ფენას,რომელიც შეიცავს დიდი რაოდენობით სხივმგრძნობიარე ელემენტებს,რომლებიც შეჯგუფებულია ხაზებით და ბოძებით.
თანამედროვე ფოტოაპარატში გავრცელება ჰპოვა CCD — Charge-Coupled Device და CMOS — Complementary-symmetry/Metal-Oxide Semiconductor მატრიცამ.
CCD — Charge-Coupled Device-ნახევარგამტარებისაგან შემდგარი ხელსაწყო,რომელიც იყენებს მუხტის მმართვად გადატანას ნახევარგამტარში.
CCD-მატრიცა არის ხელსაწყო დამმუხტვადი კავშირით-იყენებს ელექტრული პოტენციალის დათვლის მეთოდს მუხტის ელემენტიდან-ელემენტზე გადატანით.
იგი შედგება პოლიკაჟმიწისგან,რომელიც გამოყოფილია კაჟმიწის ძირისგან,ძაბვის მიწოდებისას პოლიკაჟმიწურ ჩამკეტებს შორის იცვლება ელექტრული პოტენციალი ელექტროდებთან ახლოს.1 ელემენტი CCD მატრიცის ფორმირდება 3-4 ელექტრონის დახმარებით.დადებითი მუხტი ელექტროდებზე საშვალებას იძლევა ელექტრონები გადავიდეს მეზობელ ზონაზე.ასე ხდება მატრიცის ხაზზე მუხტის გადატანა.
CMOS — Complementary-symmetry/Metal-Oxide Semiconductor-კომპიუტერული ლოგიკა მეტალ-ოქსიდურ ტრანზისტორებზე.ამ ტექნოლოგიაში იყენებენ საველე ტრანზისტორებს იზოლირებულს არხებისადმი სხვადასხვა გამტარობის ჩამკეტით .მისი დადებითი მხარეა დაბალი ენერგომოხმარება ТТЛ, ЭСЛ-ტექნოლოგიასთან შედარებით ...
სტატიკური CMOS ინვერტორი.
CMOS-მატრიცა შედარებით იაფია,რადგან მზადდება სტანდარტული ნახევარგამტაროვანი ტექნოლოგიით,მაგრამ ეს მატრიცა ხმაურიანია,ვიდრე CCD მატრიცა.ამიტომ დღევანდელ დროს უმეტესობა ფოტოაპარატებისა აღჭურვილია CCD მატრიცით,გამონაკლისია პროფესიონალური და ნახევრადპროფესიონალური ფოტოაპარატები მწარმოებლის:Canon, Nikon Sony,რომლებსაც აქვთ სპეციალური სქემა ხმაურის დასახშობად.
CMOS მატრიცის მუშაობის პრინციპი :
სურათის გადაღებამდე მიეწოდება მატრიცას სიგნალი მუხტის დაგდებისთვის.
ექსპოზიციის პროცესში ხდება მუხტის დაგროვება ფოტოდიოდის მიერ.
ინფორმაციის წაკითხვისას ხდება ძაბვის მნიშვნელობის არჩევა კონდენსატორში.
CMOS მატრიცის დადებითი და უარყოფითი მხარეები:
· დაბალი ენერგომოხმარება სტატიკურ მდგომარეობაში,რის გამოც გამოიყენება მოძრაობის დეტექტორებში,მეთვალყურეობის სისტემებში.
· CMOS მატრიცის მთავარ პლიუსია ტექნოლოგიის მთლიანობა აპარატურის ციფრულ ელემენტებთან,რაც საშვალებას იძლევა ერთ კრისტალზე გაერთიანდეს ციფრული და დამმუშავებელი ნაწილიც(CMOS ტექნოლოგია პირველ რიგში პროცესორული ტექნოლოგიაა,რაც არამარტო სხივის დაჭერას,არამედ მის გარდაქმნას,დამუშვებას,გაწმენდვას გულისხმობს)რამაც მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა მინიატურულ კამერებში გამოსაყენებლად,მთავარი ფაქტორი მისი სიიაფის კი დამატებითი მიკროსქემის არსაჭიროებაშიც მდგომარეობს.
· თვითნებური ხელყოფის მექანიზმის დახმარებით შეიძლება შერჩეულ პიქსელთაგან ინფორმაციის წაკითხვა.ამ ოპერაციას კადრირებული წაკითხვა(windowing readout)-ეწოდება.კადრირება საშვალებას იძლევა საჭირო სურათის მონაკვეთის ამორჩევას მატრიციდან,რაც ზრდის წაკითხვის სიჩქარეს CCD მატრიცასთან შედარებით,რადგან CCD მატრიცაში ამის გასაკეთებლად მთელი ინფორმაციის გადმოტვირთვაა საჭირო.შესაძლებლობა იქმნება 1 მატრიცის სხვადასხვა რეჟიმში გამოსაყენებლად.კერძოდ:მცირე პიქსელთ მონაკვეთის სწრაფი წაკითხვით,შეგვიძლია მოვაწყოთ გამოსახულების ხარისხიანად გადმოცემის რეჟიმი( „ცოცხალი“ ყურებისათვის) ინტეგრირებულ აპარატის მონიტორზე.შეგვიძლია დავასკანიროთ მხოლოდ კადგის ნაწილიდა აღვბეჭდოთ იგი მთელ ეკრანზე,რაც კარგი ფოკუსირების საშვალებას იძლევა.არის შესაძლებლობა სწრაფგადამღები რეჟიმის გამოყენების მცირე ზომის გარჩევადობის კადრთან.
· დამატებით პიქსელის შიდა გამაძლიერებლის გარდა,შეგვიძლია სიგნალის გამაძლიერებელი სქემები განვათავსოთ ნებისმიერ ადგილას სიგნალის გადინების წრედში. ეს ფუნქცია საშვალებას იძლევა კარგი ხარისხის სურათი გადავიღოთ ნაკლებგანათებულ რეჟიმში.თითოეული ფერისათვის გაძლიერების კოეფიციენტი ზრდის თეთრი ფერის ბალანსს.
· მთავარი კი მისი დამზადების სიისფე გახლავთ CCD მატრიცასთნ შედარებით,განსაკუთრებით კი დიდი ზომის მატრიცის შემთხვევაში.
· უჯრედის ფოტოდიოდს უკავია მატრიცის შედარებით მცირე ფართი,CCD მატრიცასთან შედარებით.ამის გამო ძველ CMOS მატრიცებს ჰქონდათ დაბალი მგრძნობელობა(CCD-სთან შედარებით).მწარმოებელმა SONY-მ 2007 წელს გამოუშვა ვიდეო და ფოტოკამერები CMOS მატრიმატრიცის EXMOR ტექნოლოგიით,რომელიც გამოიყენებოდა სპეციფიკურ ოპტკურ ხელსაწყოების CMOS მატრიცაში,როგორიცაა ტელესკოპი. EXMOR ტექნოლოგიის მატრიცებში პიქსელის ელექტრონული დაცვა ხელს უშლის ფოტონთა გადაადგილებას სხივმგრძნობიარე მატრიცაზე,რომელიც გადაადგილებული იქნა ზედა ნაწილიდან მატრიცის ქვედა ფენაში,ამან კი საშვალება მისცა პიქსელის ფიზიკური ზომის გაზრდის,რის გამოც სხივის ნაკადს უკეთესად და მეტს „იჭერს“,ამან კი გაზარდა მატრიცის პიქსელთა სხივმგრძნობელობა.CMOS მატრიცა პირველად CCD მატრიცას სხივმგრძნობელობაში გაუტოლდა,მაგრამ უფრო ენერგოეკონომიურები აღმოჩნდნენ CCD-სთან შედარებით.2009 წალს კი SONY-მ EXMOR-ტექნოლოგიით დამზადებული CMOS მატრიცა უფრო სრულყო და გამოიყენა ტექნოლოგია Backlight illumination,განათება უკანა მხრიდან-ეს დასახელება მუშაობის ტიპის იდენტურია.
· მატრიცის ფოტოდიოდს აქვს შედარებით მცირე ზომა,გამომავალი ძაბვის სიდიდე კი დამოკიდებულია ფოტოდიოდის პარამეტრებზე და ასევე თითოეული პიქსელის შესაძლებლობებზე.ამდაგვარად კი,თითოეულ პიქსელს აქვს თავისი დამახასიათებელი მრუდი და იქმნება პრობლემა სხივმგრძნობელობის და კონტრასტის კოეფიციენტის გაფანტვის მატრიცის პიქსელში.ამის გამო თვდაპირველ CMOS მატრიცებს ჰქონდათ დაბალი გარჩევადობა და მაღლი სტრუქტურულიხმაურის დონე.
· მატრიცაზე არსებული დიდი რაოდენობით ელექტრონული ელემენტები,ფოტოდიოდებითან შედარებით ახდენს მატრიცის გახურებას ინფორმაციის წაკითხვის დროს,რაც წვევს ხმაურის ზრდას.
ობიექტივი
ობიექტივს არ განუცდია კორდინალური ცვლილება ჩვეულებრივ ფოტოაპარატის ობიექტივთავ შედარებით.სენსორის მცირე ზომების გამო,ციფრული ფოტოკამერების ობიექტივებს აქვთ მცირე ზომები.
ზუმის მოქმედების პრინციპი:
ჩამკეტი
ციფრული ფოტოაპარატები აღჭურვილია ელექტროჩამკეტით,რომელიც მატრიცაშია ჩამონტაჟებული და ასრულებს იმავე ფუნქციას,რასაც მისი ანალოგიური მექანიკური წინაპარი.უფრო ძვირიან ვიდეოკამერებში ინტეგრირებულია 2 ჩამკეტი,მექანიკური კი ხელს უწყობს სხივის მოხვედრას სენსორზე გადაღების დამთავრებისას,რაც საშვალებას იძლევა აღმოიფხვრას არტეფაქტები,როგორიცაა „ორეოლი“ და „ბლუმინგი“.
ორეოლი არის სხივის გავრცელება ემულსიაში და ფოტოლენტაში,როგორც სხივისასვლელში,ანუ სხივის გარდატეხა შიდა არეკვლის გამო.რაც შესაბამისად იწვწვს გამოსახულების გაფუჭებას.
ბლუმინგი( bloom-ყვავილი) არის CCD-მატრიცაზე სხივის ამღვრევა მატრიცის ძლიერ განათებული უბნის გამო გვერდითა მატრიცის პიქსელებში .მიზეზი კი არის შეზღუდული ტევადობა ფოტორეცეპტორის კოლოფებში.2006 წლიდან ბლუმინგი არ გვხვდება არაპროფესიონალურ ფოტოაპარატებში.
ჩამკეტი დიაფრაგმა
მეტალის ჩამკეტი
ჩამკეტთა მოდიფიცირებული ტიპები
ზოგიერთ ციფრული ფოტოაპარატის ჩამკეტის ფუნქციის ნახევრად აქტივირებით ხდება სისტემის ავტომატური ამუშავება.ავტოფოკუსი და ექსპოზიციის ამუშვების ფუნქცია ახდენს გადამღები პარამეტრების მომზადებას ღილაკზე სრული დაჭერისთვის.
ავტოფოკუსი არის-მოწყობილობა,რომელიც ობიექტივის ოპტიკურ სისტემას უმიზნებს ობიექტს გამოსახულების საღირო სიმკვეთრის მიღწევისთვის ფოკალურ სიბრტყეზე.
ფოკუსური მანძილი კოეფიციენტი(Focal Length Multiplier)-სიბრტყე,რომელზეც განლაგებულია წერტილები,რომელშიც იკრიბება სისტემაში მოხვედრილი პრტყელპარალელური სხივების ჯონები.რეალურად კი ოპტიკაში ზედაპირი ასეთი ფუნქციის და სიბრტყის მქონე არარის.
ციფრული ფოტოკამერის ღილაკის სრულად დაჭერის შემთხვევაში ხდება შემდეგი რამ:
არასარკოვან ფოტოაპარატებში ეს ხდება ასე:
· მექანიკური ჩამკეტი იკეტება
· ხდება მუხტის განულება მატრიცის პიქსელებში
· მექანიკური ჩამკეტი იღება ექსპონირების დროს
· მექანიკური ჩამკეტი იკეტება
· ხდება მატრიციდან კადრის წაკითხვა
· მექანიკური ჩამკეტი იღება
· მატრიცა გადადის Live View რეჟიმში
სარკიან ფოტოაპარატებში(Live View ფუნქცია ჩართულია თუ არა) ეს პროცესი ასე ხდება:
· იწევა სარკე,ამუშავდება „მხტუნავი“ დიაფრაგმა
· ჩირთვება მიძინებული მატრიცა
· იღება ექსპონირების დროს მექანიკური ჩამკეტი\
· იკეტება ჩამკეტი
· ეშვება სარკე,იღება დაიფრაგმა
· ხდება დათვლა და დამუშავება მატრიციდან მიღებული ინფორმაციის
სარკიანი ფოტოაპარატი :
1 ლინზიანი სარკიანი ფოტოაპარატი
სარკიანი ფოტოაპარატი რომელიციყენებს ხედმძებნს ობიექტის გადასაღებად,მის ოპტიკურ სისტემაში შედის სარკე,რომელიც სხივთა ნაკადს უმიზნება ობიექტივიდან ოკულარში,ან მუქ არაამრეკლავ შუშაზე.
ობიექტის ამორჩევის პროცესში ხედმძებნიდან(8) ფოტოგრაფი ხედავს რეალურ გამოსახულებას,რომელსაც იღებს ობიექტის კამერა(1) და პროეცირებადი სარკე(2) ფოკუსირებად ეკრანზე. ( 5)პენტოპრიზმა(პენტო-ლათ არის“ 5“) ახდენს გამოსახულების ჩვეულებრიმ მდგომარეობაში დაბრუნებას,რადგან პირიქით გამოჩნდება მის გარეშე.სურათის გადაღების დროს კი ღილაკზე დაჭერისას სარკე(2) იწევა ზევით კამერის ოპტიკური ტრაქტიდან,ჩამკეტი (3) იღება მცირე დროის მანძლზე და გამისახულება პროეცირდება მატრიცაზე ან ფოტოლენტაზე.
ხედმძებნი -ფოტოაპარატის ელემენტი,რომელიც აჩვენებს მომავალი სურათის საზღვრებს,ზოგჯერ სიმკვეთრეს და პარამეტრებს.გამოიყენება კინო და ვიდეოკამერებში.
პროცესორი-ანუ მიკროკონტროლერი,რომელიც განკუთვნილია ელექტროხელსაწყოთა მართვისთვის.
პროცესორის ფუნქცია ციფრულ ფოტოაპარატში:
· ჩმკეტის ფუნქციის მართვა
· ობიექტივის მართვა ავტომატურ და არაავტომატური გადაღების რეჟიმში
· თეთრი ფერის ბალანსის შერჩევა,ობიექტივის განათების დონის გაზომვა, ექსპოპარის განსაზღვრა-იგი შედგება 2 პარამეტრისგან:გაჩერება და დაიფრაგმა.
გაჩერება-ანუ დროის ინტერვალი,რომლის განმავლობაშიც სხივი ზემოქმედებს მატრიცაზე ან სხივმგრძნობიარე საფარზე საჭირო ექსპოზიციის გადაცემისათვის.
ექსპონირების დრო -კი არის დროის ის ინტერვალი,რომლის განმავლობაშიც ფოტოაპარატის ჩამკეტი ღიაა გამოსახულების მისაღებად,ანუ ის დრო,რომლის განმავლობაშიც დრო მოქმედებს სხივმგრძნობიარე მატრიცაზე ან ლენტაზე,მთელი გამოსახულების ველის საზღვრებში.
· ნათების მოქმედების მართვა ,ე.წ "სპიშკა" ანუ სტრაბოსკოპი
· რამოდენიმე კადრის ერთად გადაღება-ბრეკეტინგი,ანუ „ჩანგალი“,
· სპეციალურ ეფექტთა გამოყენება მისი აღჭურვილობიდან(შავთეთრი გადაღება,წითელი თვალების ეფექტის გაქრობა და ა.შ)
· ფორმირება და დისპლეიზე გამოტანა შერჩეული გადაღების პარამეტრების შესახებ და ა.შ.
მახსოვრობის ბარათი-ინფორმაციის მატარებელი ,რომელიც უზრუნველყოფს ინფორმაციის შენახვას დროის განმავლობაში.
აგრეთვე ინტერფეისი უსბ-ზე.
როგორ შევარჩიოთ ფოტოაპარატი
რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება ციფრული ფოტოაპარატის შერჩევისას:
1)მატრიცა-სხივმგრძნობიარე ელემენტებსგანაა შემდგარი,თითოეული პიქსელი რეაგირებს სხივის მოხვედრაზე და ელექტროსიგნალის გამომუშავებაზე.(ახსნილი მაქვს აქ და აქ დაწვრილებით ) ,გამოსახულება მიიღება 3 ძირითად ფერთა კომბინაციით ანუ RGB.მაგ: RAW ფორმატში გადაღებისას ვიღებთ ფაილს,სადაც თითოეული პიქსელი იქნება ერთერთთაგანი 3 ძირითადისგან.JPEG ან TIFF ფორმატში სურათის გადაღებისას კი ითვლის ფერებს მეზობელი პიქსელის ჩათვლით.
მატრიცას აქვს 2 ძირითადი პარამეტრი,რაც მოქმედებს გამოსახულების ხარისხზე:
ა)მატრიცის გარჩევადობა-რომელიც მეგაპიქსელებში იზომება,მაგალითად თუ ფოტოაპარატს აქვს 4 მეგაპიქსელი,ეს ნიშნავს ,რომ მატრიცა შედგება 4 000 000 000 პიქსელისგან.რაც მეტი მატრიცის გარჩევადობა,მით უკეთესი,მაგრამ მხოლოდ მეგაპიქსელზე „გამოკიდება“ არაა საჭირო,რადგან 10х15 სმ-იანი ფოტოს დასაბეჭდად 1 მეგაბიქსელიც საკმარისია,ოპტიმალურია 3-5 მეგაპიქსელი,ამ გაფართოებით კი შეგიძლიათ A4 (20х30 სმ)ფორმატის ნორმალური სურათი დაბეჭდოთ.
ბ)მატრიცის ზომა-უმეტეს პოპულარულ ფოტოაპარატებში გამოიყენება 1/1.8 დან 1/3.2 დიუმამდე მატრიცა.აქ დიდი უკეთესია,მას აქვს დიდი მნიშვნელობა:
ა)შეუძლია აღბეჭდოს სინათლის დიდი ნაკადი,გადმოსცეს ბევრი ფერი.
ბ)ცოტას ხმაურობს
თუ შევადარებთ მატრიცას ზომით 1/1.8 და 1/3.2 ერთნაირი რაოდენობის პიქსელთა რაოდენობით(მაგ 4მპ),უკეთესი იქნება პირველი,რადგან 4 მილიონი პიქსელი დიდ ფართზეა განთავსებული და შესაბამისად ასეთი მატრიცა უკეთეს გამოსახულებას მოგვცემს.(უფრო ხარისხიანს და მატრიცა დაბალხმაურიანი იქნება),სხვა შემთხვევაში,როცა 2 მატრიცა გვაქვს ერთიდაიმავე ზომის,ოღონდ პიქსელებშია მხოლოდ განსხვავება,მაგ:6 და 7 მეგაპიქსელი,უპირატესობა ენიჭება პირველს,რადგან ეს ფულის ეკონომიაა კი არ, არამედ უკეთესი სურათის გადაღების გარანტიაა.ეს შედარება ძალაშია მხოლოდ ერთნაირი მატრიცის ტექნოლოგიის მქონე და მწარმოებლის ამ ხაზის ფოტოკამერებისათვის.
Image sensor :22.3mm x 14.9mm CMOS
წითლადაღნიშნული არის მატრიცის ზომა,მეორე კი მატრიცის დამზადების ტექნოლოგია.
გ)მატრიცის მგრძნობელობა(ISO)იზომება დიაპაზონებში 50 დან 3200მდე ,მაღალი მნიშვნელობა უზრუნველყოფს სურათის სიმკვეთრეს ღამითაც კი,მისი მაღალი მაჩვენებლის შემთხვევაში გარდაუვალია ციფრული ხმაური.
ISO Rating: Auto (100-1600), 100-3200 (in 1/3-stop or whole stop increments) ISO can be expanded to H1: 6400 and H2:12800
2)ობიექტივი-მისი დახმარებით სხივი ხვდება მატრივაზე,მის მაღალ ხარისხზე დამოკიდებულია გამოსახულების სიმკვეთრე,დეფექტების არარსებბა და ა.შ.მთავარი ელემენტი ობიექტივის არის ლინზები და დიაფრაგმა.ლინზები უზრუნველყოფენ სხივის „ხასიათს“,დიაფრაგმა კი აკონტროლებს სხივის შესვლის რაოდენობას.დიაფრაგმის მინიმალურ მაჩვენებლამდე დახურვით ვიღებთ მატრიცაზე სხივის მცირე რაოდენობას.
ობიექტივის ძირითადი მაჩვენებლები:
ა)დიაფრაგმის სხივგამტარობა-მაქსიმალურად გაღებული დიაფრაგმის მაჩვენებელი.რაც მეტია სხივგამტარობა დიაფრაგმის,მით უფრო უკეთესია აპარატი და შესაბამისად ძვირიც ღირს.
ობიექტივის მარკირება ასე გამოიყურება: 5.8-34.8mm 1:2.8-4.8.პირველი წყვილი ციფრი აღნიშნავს ფოკუსის სიშორეს,ანუ დაშორებას წინა ლინზიდან მატრიცამდე.მეორე წყვილი ციფრი კი აღნიშნავს ობიექტივის დიაფრაგმის სხივგამტარობას.მაგ:ლინზა 34,8მმ მდგომარეობაში ანუ მაქსიმალურ ზუმზე ობიექტივს აქვს 4.8 სხივგამტარობა,რაც ნაკლებია დიაფრაგმის სხივგამტარობის ციფრული მაჩვენებელი,მით უფრო უკეთესია აბარატი.მაგ:ობიექტივი მაჩვენებლით 5,8-34,8მმ 1:2-3:2 უფრო სხივგამტარია და კარგი მონაცემების მქონე.
ბ)ფოკუსური მანძილი, მასზეა დამოკიდებული ობიექტივის ხედვის კუთხე და ის რამდენად შორს ხედავს.ციფრულ ფოტოაპარატებში ფოკუსირების მანძილი მოყავთ 35მმ-იან ეკვივალენტში.ეს დაკავშირებულია იმასთან,რომ მატრიცის დიაგონალი ნაკლებია კადრის 35მმ-იან დიაგონალზე,ანუ მატრიცა იღებს გამოსახულებას არა მთლიანად გადასაღები ველისგან,არამედ მხოლოდ მის მონაკვეთიდან,რისგამც გაჩნდა ტერმინი ფოკუსური მანძილის კოეფიციენტის (Focal Length Multiplier) გაფართოვება.სხვადასხვა კამერებს ეს კოეფიციენტი სხვადასხვა აქვთ და მერყეობს 1:3 დან 1:6 მდე ხედვის კუთხე.იგი დამოკიდებულია ფოკუსის სიშორეზე.
Focal Length EF/EF-S
Equivalent to 1.6x the focal length of the lens
ობიექტივები მცირე ფოკუსის მანძილით არიან ფართო ხედვის კუთხის მქონენი,ხოლო დიდი ფკუსის მანძილით-ტელეობიექტივები.
პირველ სურათზე (წმინდა ისააკის ტაძრის) სურათია,გადაღებული ფოკუსური მანძილით 20მმ(ფართოა),მეორე ფოტოზე კი იგივე ნაგებობა გადაღებული იქნა 80მმ-იანი აპარატით.
სურ1
სურ2
გ)ზუმი (zoom)-ობიექტივის ზუმი ითვლება მარტივად,ამისათვის საჭიროა დიდი ფოკუსური მანძილი გავყოთ მცირე მაჩვენებელზე.რაც უფრო მეტია ფოტოაპარატის ზუმი,მით უფრო რთულია მისი კონსტრუქცია და მწარმოებელს უწევს კომპრომისზე წასვლა ფასსა და ხარისხს შორის.ამიტომ ულტრაზუმი (6-12x) უფრო უკეთეს სურათის ხარისხს იძლევა,ვიდრე ზომიერი (3x მდე).
3)გამოსახულების სტაბილიზატორი-იგი უზრუნველყოფს ხელის მოძრაობის შედეგად სურათის ხარისხის არდაკარგვას,დიდი ლოდინისა დაგანსაკუთრებით დიდი ზუმის დროს.
ა)ოპტიკური სტაბილიზაცია დაფუძნებულია იმაზე,რომ ობიექტში ინტეგრირებულია მოძრავი სტაბილიზირებადი ელემენტი,რომელიც გადახრის სხივს საჭირო მხარეს.აგრეთვე ობიექტივში არის სენსორები,რომლების უზრუნველყოფენ ამ ელემენტის მოძრაობას.შედეგად კი მცირე მოძრაობისას ,გამოსახულების პროექცია მატრიცაზე ყოველთვის უძრავია.მაგრამ მასაც აქვს მინუსები:
· ობიექტის სხივგამტარობა მცირდება
· იზრდება ფოტოაპარატის თვითღირებულება
მწარმოებელმა Canon-მა შეიმუშავა სტაბილიზაციის სისტემა Image Stabilizer (IS),Nikon-მა კი ანალოგიური სისტემა VR.
ბ)Anti-shake-ამ სტაბილიზაციის ტექნოლოგიაში,ოპტიკურისგან განხსვავებით,მოძრავი ელემენტი თავად მარგიცაა.მთვარი დადებითი მხარე ისაა რომ სტაბილიზაცია არაა დამოკიდებული ობიექტივზე,შესაბამისად კი ასეთ სტაბილიზაციას ნებისმიერ ოპტიკასთან მუშაობა შეუძლია.პირველი ასეთი სტაბილიზაცია შეიმუშავა Konica Minolta-მ.ამ ტექნოლოგიის კარგი ნიმუშია ფოტოაპარატი Sony Alpha DSLR-A100.
4)ხედმძებნი-რომელიც საშვალებას იძლევა მომავალი სურათი ვნახოთ სანამ ღილაკს დავაწვებით სურათის გადასაღებად.ციფრულ ფოტოაპარატებში ეს შეიძლება არც იყოს,მის როლს დისპლეი ასრულებს,რომელზეც ფორმირდება გამოსახულება რეალურ დროში.
ხედმძებნი შეიძლება იყოს:
· ოპტიკური
· სარკისებური
· ელექტრონული
ყველაზე საუკეთესოდ ითვლება სარკისებური ხედმძებნი.იგი საშვალებას გვაძლევს დავინახოთ რეალური მასშტაბი დამახინჯებების გარეშე,ანუ ფოტოგრაფი ხედავს მომავალი სურათის ანალოგს.
ოპტიკური ხედმძებნი კი წარმოადგენს ჩვეულებრივ ღია ხვრელს კამერის სხეულში და არ შეეფერება გადაღებული სურათის საზღვრებს.
5)ფოტოაპარატის დისპლეი-ციფრული ფოტოაპარატების დისპლეიზე შეგვიძლია ვნახოთ სურათი წინასწარ,ამობეჭდვამდე,მაგრამ ფოტოაპარატის ამ ნაწილზე ჩაციკლვა არაა სავალდებულო,რადგან სურათის ხარისხი მასზე არაა დამოკიდებული და მონიტორების უმეტეს შემთხვევაში 1 ტექნოლოგიითაა დამზადებული.
6)მანათობელი(„ვსპიშკა“)-რაც მოყვება კომპლექტში ფოტოაპარატს,ტექნოლოგია ერთია,დიზაინი სხვადასხვა.
7)ხელით რეგულირების პარამეტრები-ფოტოს ხარისხი დამოკიდებულია ფოტოაპარატის თვისებათა მორგებით კონკრეტულ შემთხვევაზე,ზუსტად კი ეს შესაძლებლობათა პარამეტრები:
· დიაფრაგმის რეგულირება
· ჩამკეტის მართვა
· თეთრი ფერის ბალანსის შერჩევა
· მატრიცის მგრძნობელობის შეცვლა
