1. შესავალი.
კომპანია AMD-ს დიდი ხანია არ შეუცვლია თავისი პროცესორების მიკროარქიტექტურა და ალბათ სწორედ ამას შეიძლება დავაბარალოთ ის ფაქტი, რომ Intel-ის პროდუქტები ასე თუ ისე ჯაბნიდნენ მის მოდელებს. შეიძლება ითქვას, რომ AMD-ს საუკეთესო პროცესორები მხოლოდ Intel-ის i3 და i5 სერიის პროცესორებს თუ ედრებოდნენ წარმადობაში. AMD-ს პოლიტიკა გახლდათ შემდეგი: გამოეშვა პროცესორები რომლებიც 45 ნანომეტრიანი პროცესით იქნებოდა დამზადებული და 3.2-3.4 GHz. სიხშირე ექნებოდათ. რეალურად როცა საჭირო გახდა მეტი "ძალა", AMD-მ დაიწყო ბირთვების დამატება, რითაც დააბალანსა Intel-თან ჩამორჩენა რაც კონკურენტ კომპანიის პროცესორებში მრავალნაკადოვანი ტექნოლოგიის არსებობით იყო გამოწვეული. AMD-ს პროდუქტები ძირიტადად კარგად იყიდებოდა იქიდან გამომდინარე, რომ ფასი/წარმადობის შეფარდება მართლაც რომ იდეალური ჰქონდა.
დღეისათვის Intel გვთავაზობს მეტისმეტად ძვირადღირებულ ექვს ბირთვიან და თორმეტნაკადოვან პროცესორებს, რომლების შეძენაც ულტრა ჰაი-ენდის სეგმენტში მოღვაწე ენთუზიასტებს თუ შეუძლიათ. საპასუხოდ AMD-მ გამოუშვა ახალი 6 ბირთვიანი პროცესორების სერია, რომელსაც სამწუხაროდ მრავალნაკადოვანი ტექნოლოგიის მხარდაჭერა არ გააჩნია. Phenom II X6 1090T და მისი უმცროსი ძმა Phenom II X6 1055T აღჭურვილი არიან Turbo Core ტექნოლოგიით, რომელიც უზრუნველყოფს სიხშირის ავტომატურ გაზრდას, როცა მხოლოდ ბირთვების რაღაც ნაწილია დატვირთული და პროგრამული ამოცანა მულტი ტასკინგის ნაცვლად ნაკადის მაღალ სიხშირეს მოითხოვს. მაგრამ ეს ტექნოლოგია მაინც მარცხდება Intel-ის 4 ბირთვიანი პროცესორების მრავალნაკადოვან ტექნოლოგიასთან და აღარაფერს ვამბობ 980X-ზე. არცაა გასაკვირი. AMD-ს ექვს ბირთვიანი პროცესორები ხომ ფასების მიხედვით მეინსტრიმ კატეგორიას მიეკუთვნებიან.
2. AMD Phenom II X6 1055T
დღეს მე მოგითხრობთ ყველაზე იაფ ექვს ბირთვიან პროცესორზე AMD Phenom II X6 1055T. რათქმაუნდა საქმე აჩქარებას ეხება. ვნახოთ თუ რა პოტენციალი გააჩნია მას და რამდენად იზრდება წარმადობა "რაზგონის" შემდეგ. ტესტირებისათვის შეძენილ იქნა აბსოლუტურად ჩვეულებრივი 1055T სულ რაღაც 200 დოლარად. დამეთანხმებით საკმაოდ იაფია.
ყუთის გახსნის შემდეგ იქ აღმოჩნდა პრომო სტიკერი AMD-ს ლოგოტიპით, ინსტრუქციების ნაკრები, ე.წ. BOX ქულერი 4 სითბური მილაკით და რაც მთავარია პლასტიკატის დამცავ საფარველში მოთავსებული პროცესორი AMD Phenom II X6 1055T.
როგორც ესეთი AMD-ს ამ მოდელის პროცესორი გამოდის ორნაირი TDP-თი: 95W და 125W. პროცესორზე გაკეთებული წარწერა: HDT55TFBK6DGR მიგვანიშნებს, რომ ჩვენს ხელთ არსებული მოდელი 95W-იანია და რასაკვირველია ნაკლებ დენს შეახრამუნებს, ანუ ნაკლებადაც გახურდება.
სპეციფიკაციებისთვის ვნახულობთ ქვემოთმოყვანილ ტაბულას:
უფრო მეტი თვალსაჩინოებისათვის ჩვენ განკარგულებაშია CPU-Z-ის სკრინშოტი:
პარამეტრები აქ სრულიად ქარხნულ რეჟიმზეა დაყენებული და არაა ჩართული Turbo Core რეჟიმი. ეს უკანასკნელი ავტომატურად ზრდის სიხშირეს 3.3 GHz-მდე თუ მხოლოდ 1,2 ან 3 ბირთვია დატვირთული, ან აგდებს სიხშირეს 0.8 GHz-მდე თუ პროცესორი უსაქმურადაა (Idle რეჟიმი). რასაკვირველია ამ დროს იცვლება პროცესორისთვის მიწოდებული ძაბვის სიდიდე (Vcore). ქვემოთმოყვანილ ცხრილში ნათლადაა ასახული სიხშირე/ძაბვის ურთიერთდამოკიდებულება:
ალბათ ყველამ არ იცის ამ მოდელის (1055T) ერთი ძალიან დიდი ნაკლი, რამაც შეიძლება ოვერქლოქერებს გადააფიქრებინოს მისი ყიდვა. შორიდან მოვუვლი და ვიტყვი რომ ეს მოდელი Black Edition არის, ანუ ღია მამრავლი აქვს. თუ რას გულისხმობს ღია მამრავლი და ზოგადად რა ჯანდაბაა პროცესორის სიხშირე რომელიც FSB (BCLK)-ს გადამრავლებით მიიღება მამრავლზე, წაიკითხეთ "მიკიპედია". 1090T მოდელს თავისუფლად შეუძლია ექვსივე ჩართულ ბირთვზე გადაცდეს მისთვის დაწესებულ 16X-იან მამრავლს ანუ შეგვიძლია ჩავუწეროთ სიტყვაზე 21X და იგი ექვსივე ბირთვის თანხლებით ჩაირთვება. 1055T კი ამ მხრივ ნამდვილად ცუდია, რადგან მას მაქსიმუმ 16.5x მამრავლით შეუძლია ჩართოს მაქსიმუმ 1-3 ბირთვი. საკმაოდ არასასიამოვნო მომენტია "შავი გამოშვებისთვის". ძალაუნებურად ვიზღუდებით 14X მამრავლით.
3. როგორ ავაჩქაროთ AMD Phenom II X6 1055T ?
ზოგადად აჩქარება თავისი არსით უნივერსალური მოვლენაა და რაღაც სასწაული და გასაგიჟებელი ფენომენი არ გახლავთ. თითქმის ყველა პროცესორს გააჩნია ე.წ. მამრავლი, რომელიც წინასწარაა გაწერილი თავად პროცესორშივე. საუკეთესო შემთხვევაში მისი რეგულირება დედაპლატის BIOS-იდანაც არის შესაძლებელი (გავიხსენოთ Intel-ის სერია "K", "Extreme" და AMD-ს "Black edition"). ამასთან პროცესორს გააჩნია საბაზო სიხშირე (base clock) რომელიც მართალია ასევე წინასწარაა "ჩაპროგრამებული" პროცესორში, მაგრამ ზოგიერთმა დედაპლატამ შეიძლება ავტომატურად განსაზღვროს მისი სიდიდე. სწორედ ამ ორი სიდიდის ერთმანეთზე გადამრავლებით მიიღება პროცესორის სიხშირე. მაგრამ მთლად ასე მარტივადაც არაა საქმე როგორც ერთი შეხედვით ჩანს. ამ ორი პარამეტრის გარდა არის კიდევ არაერთი სხვადასხვა ტიპის სიხშირე, რომლებიც დიდად განსაზღვრავენ აჩქარების რეზულტატს.
[სიხშირეები]
უნდა აღინიშნოს, რომ AMD-ს ექვს ბირთვიანი პროცესორები განსხვავდებიან მათი წინამორბედებისგან აჩქარების სპეციფიკით და ბევრად უფრო რთულია მათი "დარაზგონება" (ჩემნაირი ლამერისთვის ყოველ შემთხვევაში ). პირველ რიგში აუცილებლად უნდა მიმოვიხილოთ ყველა ის სიხშირე, რომელთა რეგულირებაც მოგვიწევს, თუ გვინდა რომ სრულფასოვნად ავაჩქაროთ ჩვენს ხელთ არსებული 1055T.
1. CPU clock frequency. პროცესორის სიხშირე გახლავთ და ზოგადად ბაზარზე გატანილი პროცესორები სწორედ ამ ნიშნით ხარისხდება. ჩვენ შემთხვევაში ეს მაჩვენებელი 2.8 GHz-ს შეადგენს. ამასთან დაკავშირებით არაერთი კურიოზული შეკითხვა მომისმენია. მაგალითად მეგობარს ერთი საათი ვუმტკიცებდი, რომ E5200-ის სიხშირე 2.5 GHz იყო, სანაცვლოდ კი იგი ჯიუტად გაიძახოდა რომ ეს პროცესორი 5 GHz-ზე მუშაობსო (პრინციპი:სიხშირე გადამრავლებული ნაკადების რაოდენობაზე).
2. CPU frequency in Turbo mode. სიხშირე, რომელიც მიიღწევა სპეციფიკური ტექნოლოგიის Turbo Core-ის ამუსავების შემდეგ, რაც ხდება მაშინ როცა მხოლოდ რაღაც რაოდენობაა დატვირთული ბირთვებიდან.
3. HyperTransport bus frequency. ეს არის იმ სალტის სიხშირე, რომელიც აკავშირებს პროცესორს ბირთვების ლოგიკურ ნაკრებთან. ჩვენს ხელთ არსებულ პროცესორს აქვს HyperTransport 3.0-ის მხარდაჭერა და სიხშირე 2.0 GHz.-ზე არის გასწორებული.
4. Frequency of the North Bridge integrated into the CPU. ეს არის პროცესორში ინტეგრირებული L3 კეშის და მეხსიერების კონტროლერის სიხშირე. ჩვენ შემთხვევაში, ისევე როგორც მეორე ექვს ბირთვიან პროცესორში ამ სიხშირის 2.0 GHz-იანი მაჩვენებელი გვაქვს.
5. Memory frequency. ერთ-ერთი უმთავრესი მაჩვენებელი, რომლის არ გათვალისწინებაც უბრალოდ შეუძლებელია აჩქარებისას. მეხსიერების სიხშირე კონტროლდება ჩვენს პროცესორში ჩაშენებული მეხსიერების კონტროლერიდან. Phenom II X6 მხარს უჭერს DDR2(უკვე ანტიკვარად იქცეს ლამის) და DDR3 სტანდარტის 800, 1067, 1333 და 1600 MHz-იან მეხსიერების მოდულებს.
ურიგო არ იქნება თუ გავერკვევით თუ რა პრინციპით ხდება ამ სიხშირეების დათვლა:
1. [CPU frequency] = [CPU multiplier] x [base clock]
2. [CPU Turbo frequency] = [CPU Turbo multiplier] x [base clock]
3. [HT frequency] = [HT multiplier] x [base clock]
4. [NB frequency] = [NB multiplier] x [base clock]
5. [Memory frequency] = [Mem multiplier] x [base clock]
მგონი საკმაოდ გასაგებადაა ახსნილი.
მეტი თვალსაჩინოებისთვის წარმოგიდგენთ ერთად მომუშავე Phenom II X6 1055T-ს და DDR3 სტანდარტის 1333MHz-იან SDRAM მოდულ(ებ)ს.
1. [CPU frequency]: 2800 MHz = 14.0 x 200 MHz
2. [CPU Turbo frequency]: 3300 MHz = 16.5 x 200 MHz
3. [HT frequency]: 2000 MHz = 10 x 200 MHz
4. [NB frequency]: 2000 MHz = 10 x 200 MHz
5. [Memory frequency]: 1333 MHz = 6.67 x 200 MHz
სურათზე, რომელიც BIOS-ს გადაუღეს, მითითებულია თითოეული მათგანი ისრებით და ციფრებით:
ზოგიერთი ყოვლად უვარგისი მწარმოებელი უშვებს დედაპლატებს, რომლებსაც შეიძლება არ ჰქონდეთ მამრავლის რეგულირების ფუნქცია, მაგრამ ამან არ უნდა დაგვაფრთხოს, აჩქარება უნდა მოვახდინოთ საბაზო სიხშირის აწევით. საკმაოდ მოუხერხებელია დამიჯერეთ, საკუთარ მაგალითზე გეუბნებით.
[აჩქარების კომერციული არსი AMD Phenom II X6-ის შემთხვევაში]
ჩვენს ხელთ არსებული მოდელი 1055T 200 ამერიკული დოლარი ღირს, მისი უფროსი ძმა 1090T კი თითქმის 300 დოლარი. ლოგიკურად ჩნდება კითხვა: რატომ უნდა იყიდოს ადამიანმა უფრო ძვირადღირებული მოდელი, მაშინ როცა 200 დოლარიანი პროცესორის აჩქარებით მივიღებთ 300 დოლარიანს? საქმე არც ისე მარტივადაა, როგორც თეორიაში ჩანს. როგორც ზემოთ მოგახსენეთ, დღეს განხილულ მოდელს საზიზრარი მამრავლი აქვს და 6 ბირთვის სრულად ჩასართავად იძულებული ვართ მარტო საბაზო სიხშირე მოვუმატოთ, რადგან 3-ზე მეტი ბირთვის ჩართვის შემთხვევაში მამრავლის რეგულირება 14-ს ზემოთ შეუძლებელია, 14-ს ქვემოთ კი პრობლემა არაა. "უფროსი ძმის" შემთხვევაში ეს პრობლემა არ არსებობს.
[ძაბვა]
როგორც ვიცით პროცესორის აჩქარებისას აუცილებელია მოვუმატოთ საბაზო სიხშირე ან მულტიპლერი, ან სულაც ორივე ერთად, მაგრამ რაღაც ზღვარს იქით ეს უკვე საკმარისი აღარაა. საჭირო ხდება ძაბვის რეგულირება. ძაბვის მომატება პროფესიონალი ოვერქლოქერისთვის არანაირ პრობლემას არ წარმოადგენს და დიდი ალბათობით იგი არ მოკლავს პროცესორს ან ოპერატიულ მეხსიერებას მარალი ვოლტებით. ძირითადად ყველა ნორმალური მწარმოებლის დედაპლატას გააჩნია ძაბვების რეგულირების ფუნქცია, საბედნიეროდ.
გავიხსენოთ ყველა ის "ვოლტაჟი", რომელთა ცოდნაც დაგვჭირდება AMD Phenom II X6-ის აჩქარებისას.
1. Processor core voltage. ძაბვა, რომელიც მიეწოდება პროცესორის ბირთვებს. AMD Phenom II X6-ის შემთხვევაში 1.4 V. ნომინალურ ძაბვად მიიჩნევა. ჰაერის გაგრილების გამოყენების შემთხვევაში არაა რეკომენდირებული 1.45-1.5V.-ზე მეტის მიწოდება.
2. Voltage of the North Bridge built into the processor. L3 კეშისთვის და მეხსიერების კონტროლერისთვის 1.15 V.-ია გათვალისწინებული ქარხნული პარამეტრებით.
3. Memory voltage. ძაბვა, რომელიც მიეწოდება ოპერატიული მეხსიერების მოდულებს. აჩქარებისთვის მისი გაზრდა აუცილებელია, მაგრამ ნორმის ფარგლებში.
სურათზე ისრებით და ციფრებით მითითებულია თითოეული მათგანი:
ძაბვის გაზრდა ჩვენს ჩაურევლადაც ხდება ხოლმე, როცა მოქმედებაში მოდის ტექნოლოგია Turbo Core.
მაშ, ასე როცა უკვე გავეცანით ყველა ძირითად ძაბვის სახეს, ახლა შეგვიძლია გავიგოთ თუ რა პრინციპით უნდა გავზარდოთ ისინი ჩვენს შემთხვევაში. პირველ რიგში BIOS-იდან ვთიშავთ CPU Load-Line Calibration ფუნქციას, რადგან იგი აგდებს ძაბვას და ხელს გვიშლის აჩქარებაში, როცა დედაპლატას "ჰგონია", რომ მეტისმეტად გავუტიეთ. შემდეგ ასევე უნდა გავთიშოთ Turbo Core, რადგან ზედმეტ ტვირთად არ ექცეს პროცესორს აჩქარებისას.
4. Phenom II X6 1055T - აჩქარება პრაქტიკაში
ჩვენ უკვე გაგვაჩნია საბაზისო თეორიული ცოდნა, რომ გადავიდეთ პრაქტიკაზე და ვნახოთ თუ როგორ აჩქარდება ჩვენი ახალი პროცესორი. გამოვიყენებთ შემდეგ "ჰარდს":
ASUS M4A89GTD PRO/USB3 mainboard (Socket AM3, AMD 890GX + SB850, DDR3 SDRAM);
2 x 2 GB, DDR3-1600 SDRAM, 9-9-9-24 (Kingston KHX1600C8D3K2/4GX);
ATI Radeon HD 5870 graphics card;
Western Digital VelociRaptor (WD3000HLFS) HDD;
Thermalright Ultra-120 eXtreme CPU cooler with Enermax Everest fan.
პირველად $#^#(|ადოთ, რომ პროცესორის სიხშირე ავწიოთ სტაბილურ 3.7 GHz-მდე.
როგორც ხედავთ აჩქარება შედგა. ჩვენ მხოლოდ საბაზო სიხშირე გავზარდეთ 265 MHz-მდე. ძაბვა ქარხნულ ნიშნულზე გავყინეთ და მისი ყოველგვარი ავტომატური კონტროლის ფუნქცია გამოვრთეთ. დავაგდეთ მამრავლი HyperTransport-ზე და ჩრდილოეთის ხიდზე 8x-მდე.
შემდეგ $#^#(|ადოთ, რომ მივაღწიოთ სტაბილურ 4.0GHz-ს, უკვე ძაბვის გაზრდის მეშვეობით.
საბაზო სიხშირეს ვზრდით 286 MHz-მდე. შემდეგ პროცესორის ბირთვებს ნომინალური 1.475 V.-ის ნაცვლად ვაწვდით მასზე 0.175 V-ით მარალ ძაბვას. რასაკვირველია HuperTransport bus და the North Bridge მულტიპლერი დაკლებულია 7X-მდე. უნდა ითქვას, რომ ბევრი ენთუზიასტი მათაც არაზგონებს, მაგრამ კონკრეტულ შემთხვევაში დავინდობთ პროცესორს, მითუმეტეს, რომ მათი სიხშირის გაზრდა წარმადობაზე სერიოზულ გავლენას არ ახდენს. არ დაგავიწყდეთ, რომ აკონტროლოთ ტემპერატურები. აქ უტილიტა გვიჩვენებს, რომ მაქსიმუმ 55°C ტემპერატურა იქნა მიღწეული.
5. ტესტირება
ჩვენი 1055T არც ისე ცუდად ჩქარდება, როგორც გვეგონა, მაგრამ საკითხავია თუ რას იზამს იგი ტესტებში. ამისათვის იგი შევაჯიბრეთ როგორც AMD-ს, ისე Intel-ის პროცესორებს. მაშ ასე ტესტირებაში გამოყენებულ იქნა შემდეგი "ჰარდი":
პროცესორები:
AMD Phenom II X6 1055T (Thuban, 6 cores/6 threads, 2.8 GHz, 6 MB L3);
AMD Phenom II X4 965 (Deneb, 4 cores/4 threads, 3.4 GHz, 6 MB L3);
Intel Core i5-750 (Lynnfield, 4 cores/4 threads, 2.66 GHz, 8 MB L3);
Intel Core i5-660 (Clarkdale, 2 cores/4 threads, 3.33 GHz, 4 MB L3);
Intel Core 2 Quad Q9505 (Yorkfield, 4 cores/4 threads, 2.83 GHz, 6 MB L2).
გაგრილების სისტემა:
CPU cooler: Thermalright Ultra-120 eXtreme с вентилятором Enermax Everest.
დედაპლატები:
ASUS M4A89GTD PRO/USB3 (Socket AM3, AMD 890GX + SB850, DDR3 SDRAM);
ASUS P7P55D Premium (LGA1156, Intel P55 Express);
ASUS P5Q3 (LGA775, Intel P45 Express, DDR3 SDRAM);
Gigabyte X58A-UD5 (LGA1366, Intel X58 Express).
ოპერატიული მეხსიერება: 2 x 2 GB, DDR3-1600 SDRAM, 9-9-9-24 (Kingston KHX1600C8D3K2/4GX)
ვიდეოდაფა: ATI Radeon HD 5870.
HDD: Western Digital VelociRaptor WD3000HLFS.
PSU: Tagan TG880-U33II (880 W).
პროგრამული მხარე: Microsoft Windows 7 Ultimate x64. / Intel Chipset Driver 9.1.1.1025; / ATI Catalyst 10.4 Display Driver.
------------------
AMD Phenom II X6 1055T overclocked to 4.0 GHz (43 % frequency gain)
AMD Phenom II X4 965 overclocked to 4.0 GHz by changing the multiplier (18 % frequency gain)
Intel Core i5-750 overclocked to 4.0 GHz (50 % frequency gain)
Intel Core i5-660 overclocked to 4.4 GHz (32 % frequency gain)
Intel Core 2 Quad Q9505 overclocked to 3.9 GHz (38 % frequency gain)
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ბენჩმარკები
სინთეზური ტესტები:
თამაშები:
პროგრამები:
ტესტირება ენერგომოხმარებაში. ტესტირების დროს ჩართულია ყველა ის ფუნქცია, რომელიც ენერგიის დაზოგვას უზრუნველყოფს.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. დასკვნა
მას შემდეგ, რაც ჩვენ ყოველნაირად გამოვცადეთ AMD Phenom II X6 1055T, ავაჩქარეთ როგორც ძაბვის მომატებით, ისე მის გარეშე, მხოლოდ ერთი რამის თქმა შეიძლება: ეს არის ტექნოლოგიური გადაწყვეტილება, რომელზე უარის თქმა ძალიან ძნელია. თუ თქვენ აპირებთ იყიდოთ 200 დოლარად პროცესორი AM3 სოკეტზე და აპირებთ რომ ჰაერის გაგრილების გამოყენებით ააჩქაროთ იგი, მაშინ Phenom II X6 1055T იდეალური ვარიანტია.შედარებისას აღმოჩნდა, რომ Core i5-750 პროცესორი ჩვენი გმირის მთავარი მტერია, მაგრამ AMD-სასარგებლოდ მეტყველებს ის ფაქტი, რომ პროგრამები, რომლებიც სრულად ტვირთავენ ყველა ბირთვს, შესანიშნავ შედეგებს აჩვენებენ 1055T-ს გამოყენებისას.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
სპეციალურად overclockers.ge-სთვის გიორგი ბერიძე (LEON)
