Popular Post მიშა Posted November 1, 2010 Popular Post Share Posted November 1, 2010 იმედია ეს სტატია საინტერესო იქნება თქვენთვის და ცოტა რამ ახალს გაიგებთ ოვერქლოქინგზე, ან პროცესორების განვითარებაზე... ყველაფერზე ზოგადად მოვყვები და არ გადაგტვირთავთ... -------------------------------------------------------------------------------------------------- როგორც ლეპტოპების ისტორიიდან გახსოვთ, ადამიანს უყვარს ყველაფრის დაპატარავება... მაგრამ გარდა ამისა ადამიანს კიდევ ახასიათებს წინსწრაფვა ყველაფერში... ჰოდა ოდითგანვე ნამდვილად არა, მაგრამ მას შემდეგ მაინც, რაც ენთუზიასტ-მანიაკებმა დაშალეს კომპიუტერი და მის შიგთავსს თვალი შეავლეს, გაუჩნდათ მისი ოვერქლოქინგის სურვილი... ახლა კი დაიწყებთ, "რად გვინდა ამ წარსულში ქექვაო", მაგრამ ხანდახან კარგია გინეკოლოგობა და ისტორიკოსობა (ანუ იმის ცოდნა, ვინ ხარ და საიდან მოდიხარ). ჩვენც ცოტა ხანს გადავეშვათ ისტორიის ანალებში (ეს სამეცნიერო სიტყვაა და დუმასთან არანაირი კავშირი არ აქვს) და ვნახოთ, რეალურად რა როგორ ხდებოდა თავიდან... მაშინ, როცა მარტო FSB არსებობდა... 1. ანა-ბანა: როგორ იქმნება ტაქტური სიხშირე ტაქტური სიხშირე წარმოიქმნება სპეციალური კრისტალით, ანუ "კრისტალური ოსცილატორით". როგორც წესი ეს ოსცილატორები 14.318MHz სიხშირეზე მუშაობენ და ეს სიხშირე კომპიუტერების ერის გარიჟრაჟიდან დღემდე არ შეცვლილა, ანუ ეს რიცხვი ერთგვარი "მუდმივაა". ოსცილატორი ტაქტის გენერირებისთვის ერთგვარ პიეზოელექტრულ კრისტალს (ძირითადად კვარცისას) იყენებს. ეს კრისტალი ელექტრული მუხტის ზემოქმედებით პულსირებს. სწორედ ამ პულსაციას ქვია "სისტემის სიხშირე". რათქმაუნდა ასეთმა უცნაურმა სიხშირემ პრობლემაც წარმოქმნა - არაფერი მუშაობს ასეთ უცნაურ - 14.318MHz სიხშირეზე. ჩვენთვის საჭირო სიხშირეთა გენერაციისთვის კი გამოიყენება "ჩაკეტილი ფაზის წრედი" (Phase-Locked Loop - PLL). იგი, როგორც წესი, დედაპლატაზე, სიხშირის გენერატორშია (ერთგვარი ჩიპი) განთავსებული და მიმდევრობით, ან პარალელურადაა დაკავშირებული ყველაფერთან, რასაც კი სიხშირე სჭირდება (CPU, PCI, PCIe, SATA, RAM, FSB და ა.შ.). PLL საშუალებას გვაძლევს შევცვალოთ სალტის სიხშირე რამდენიმე საშუალებით - ფაზის შემდარებლით (Phase Comparator), ძაბვის მაკონტროლებელი ოსცილატორით (Voltage Control Oscillator - VCO) და გამყოფით (Down Counter - Divider). მარტივი PLL სქემა გამოხაზულია სურათზე: პრინციპი შემდეგია: საწყისი სიხშირე ოსცილატორიდან ფაზის შემდარებელში გადადის. მას 2 შესავალი აქვს, ერთი საწყისი სიხშირიდან, ხოლო მეორე - VCO-დან. შემდარებელი ორივე შესავალიდან შესულ სიხშირეს ერთმანეთს ადარებს და შემდეგ მონაცემთა სხვაობის შესაბამისად წარმოქმნის ძაბვას. თუკი ეს 2 მონაცემი უცვლელია, მაშინ გამომავალი ძაბვაც უცვლელია და VCO-ც სტაბილურად ერთ სიხშირეს გამოსცემს. ამ მარტივ მაგალითში აღწერილ შემთხვევაში საბოლოო სიხშირე ისევ 14.318MHz-ა. თუკი უფრო ნაკლები სიხშირე გვჭირდება, მაშინ სქემაში შემდარებლის წინ ემატება გამყოფი, რომელიც საწყის სიხშირეს რაღაც ერთეულზე ყოფს. აი სიხშირის გაზრდის მიზნით კი გამყოფი თავსდება არა შემდარებლის წინ, არამედ მის შემდეგ, VCO-ს წინ. ამგვარად VCO-ში უკვე შემცირებული ძაბვა შედის, ისიც შემდარებელში შემცირებულ მაჩვენებელს აბრუნებს, მაჩვენებელთან განსხვავების გამო კი შემდარებელი დიდ ძაბვას იძლევა და რა ხდება შედეგად? მართალია, სიხშირე იმატებს. 2. დასაწყისი - 8088 და 80286 ახლა "ამოვქოქოთ" ჩვენი დროის მანქანა და დავბრუნდეთ 1983 წელში (ან წელს). ამ დროს Intel-ი ჯერ კიდევ International Business Machines-ისთვის, ანუ IBM-ისთვის ამზადებდა ჩიპებს. IBM-ის მაშინდელი კომპიუტერი, პირველი პერსონალური კომპიუტერი, რომელსაც ასევე ერქვა - "PC" აღჭურვილი იყო 16-ბიტიანი "8086" პროცესორით, რომელიც "ძვირი სიამოვნება" გამოდგა და ძუნწმა IBM-მა პროცესორს კასტრაცია გაუკეთა. ასე გაჩნდა 8-ბიტიანი პროცესორი "8088", რომელსაც სურათზე ხედავთ. იგი 3µm ტექნოლოგიით იყო დამზადებული (ანუ 3000nm). IBM PC-ს ჰქონდა მოხლოდ FSB სიხშირე და ყველაფერი ერთი სიხშირით მუშაობდა - 4.77MHz (ანუ 14.318 : 2). მაგრამ Intel-ის მოწოდებულ ჩიპებს ტაქტური სიხშირე 8MHz ჰქონდათ. თავის მხრივ Intel-მა AMD-ს კონტრაქტი გაუფორმა ჩიპების მიწოდებაზე და AMD-ს ჩიპების სიხშირე 10MHz-ს შეადგენდა. ანუ ორივე შემთხვვაში საქმე გვქონდა ოვერქლოქინგთან. დიახ ბატონებო ოვერქლოქინგის პიონერები გახლავთ Intel და AMD და AMD-მ აჯობა Intel-ს!.. ეს ოვერქლოქინგი ძალზე მარტივად ხორციელდებოდა - IBM-ისეული "ქარხნული" კრისტალის მაგიერ პროცესორში იდგმებოდა სხვა, Intel-ისა და AMD-ს მიერ დამზადებული კრისტალები. ეს იყო მთელი "ფილოსოფია". რაც შეეხება ოპ. მეხსიერებას, იგი 210ns ლატენტურობით მუშაობდა, ხოლო სიხშირე იგივე იყო, რაც პროცესორისა. 1984 წელს IBM-მა თავისი PC-სთვის გამოუშვა ახალი პროცესორები - AT და XT , რომლებიც Intel-ის "80286" 1500nm ტექნოლოგიაზე დამზადებული ჩიპის "გადამღერება" იყო. AT-ს თავდაპირველად 6-8MHz სიხშირე ჰქონდა. ეს პროცესორი ლეგენდარული გახდა იმის ხარჯზე, რომ ნებისმიერ მომხმარებელს შეეძლო მისი ოვერქლოქინგი. ამ პროცესორს წინამორბედისგან განსხვავებული ტაქტური კრისტალი და განახლებული BIOS ჰქონდა, რის ხარჯზეც ქარხნული სიხშირეები იოლად იცვლებოდა (წინა ვერსიის BIOS ამას კრძალავდა). საბედნიეროდ ამ დროისთვის გამოჩნდა ISA სლოტი და "პერიფერიულ" დაფებს არ ექმნებოდათ პრობლემები ოვერქლოქინგისას, მაგრამ ყველაფერი დანარჩენი კვლავ "საფრთხის ქვეშ" იდგა, რადგან ISA-ს გარდა ყველაფერი კვლავ ერთ, პროცესორის სიხშირეზე მუშაობდა. ეს იმას ნიშნავდა, რომ ყველაფერი, მათ შორის კომპიუტერის ოპ. სისტემა და პროგრამებიც უფრო სწრაფად იმუშავებდა და შედეგად ვიღებდით ჰარდს და სოფტს, რომელიც ახალ სიჩქარეს "ვერ ქაჩავდა" და "ერხეოდა". თანაც მწარედ. აბა ადრეც ისე კიარ იყო, დეფალტზე რომ დასვამთ ბიოსს და ისე ირთვება კომპი, ვითომც არაფერიო . ასეთმა მძიმედოვერქლოქადმა სისტემებმა გამოიწვია დღეისთვის ასე ცნობილი (და ჭეშმარიტი ოვერქლოქერებისთვის ასე ნაკლებად სასარგებლო) ღილაკ "Turbo"-ს გაჩენა. 286-486 სერიის კომპიუტერებში ეს ღილაკი და ღილაკს იქით მიმალული "ქარხნული" ოვერქლოქინგის მექანიზმი საკმაოდ ფართოდ გამოიყენებოდა. სახელიდან გამომდინარე "ტურბო" ღილაკს უნდა აეჩქარებინა სისტემა, მაგრამ რეალურად პირიქით ხდებოდა - სისტემა "დეფალტ" რეჟიმში "ტურბოზე" მუშაობდა, "Turbo" ღილაკზე ხელის დაჭერით კი ხდებოდა დაუნქლოქინგი (ან ზოგ შემთხვევაში კეშის გათიშვა), რათა ახალ, "ზესწრაფ" კომპიუტერს ძველ, "ჩამორჩენილ" პროგრამებთან უშეცდომოდ და "ქრეშის" გარეშე მუშაობა შეძლებოდა. 3. 386-486 1986 წელს გამოვიდა პროცესორების შემდეგი თაობა - "386", რომელიც 1500-1000nm ტექნოლოგიით მზადდებოდა და "დაჯილდოებული" იყო 16-40MHz სიხშირით. გარდა ამისა ეს პროცესორი პირველი სერიულად წარმოებული 32-ბიტიანი ჩიპი იყო, მაგრამ 1995 წლამდე, სანამ შესაფერისი ოპ. სისტემა (Windows 95) გამოჩნდებოდა, თავის შესაძლებლობებს ბოლომდე ვერ იყენებდა. იგი 2 ვარიანტად გამოდიოდა: SX, რომელსაც 16-ბიტიანი გარე სალტე ჰქონდა და დედაპლატაზე იყო ჩარჩილული ("ჩაპაიკებული") და DX, რომელსაც 32-ბიტიანი გარე და შიდა სალტე ჰქონდა და დედაპლატას სოკეტის მეშვეობით უკავშირდებოდა. პროცესორის არქიტექტურა: თვით პროცესორი: 90-იანების დასაწყისისთვის რამდენიმე ელექტრული სქემა, რომელიც 8088 და 80286 პროცესორების დედაპლატებზე იყო განთავსებული, ერთ ჩიპში ჩამოყალიბდა, რომელსაც "ჩიპსეტი" ეწოდა, უფრო სწორად, მწარმოებლის მიხედვით "ჩიპსი" ("ის" ჩიპსი არა), ან "კომპონენტი". ჩიპსეტის დამუშავებას მრავალმა მწარმოებელმა მიჰყო ხელი, მაგრამ 1994 წლისთვის მათგან მხოლოდ ერთი ლიდერი გამოიკვეთა. რომელი? რათქმაუნდა Intel . დავუბრუნდეთ ისევ 386-ს. მისი ოვერქლოქინგისთვის აღარ იყო საჭირო კრისტალური ოსცილატორის შეცვლა. საამისოდ გამოიყენებოდა DIP (Dual Inline Package) გადასართველი, რომელიც დედაპლატაზე იყო განთავსებული: მისი საშუალებით შესაძლებელი იყო ძაბვის და IRQ-ს შეცვლა და FSB-ს შეცვლა. სანამ სხვა პროცესორზე გადავიდოდე, დავკონკრეტდები 386-ის არაოვერქლოქერულ შესაძლებლობებზე. მაინც იცოდეთ, ეგებ რაში დაგჭირდეთ. 386-ს თავისი 32-ბიტიანი სისტემის წყალობით შეეძლო 4GB მეხსიერების აღქმა (სად იყო, თორემ კი). დიახ, 4-ის და არა 3.25, 3.33 ან რამე მისთანის. გარდა ამისა პროცესორს ჰქონდა ვირტუალური რეჟიმი (VM86), რომელზეც რამდენიმე ვირტუალური სისტემის მუშაობა იყო შესაძლებელი. შეიძლება გაგიკვირდეთ, მაგრამ ინტელი 386-ს 2007 წლის ჩათვლით აწარმოებდა (მთელი 21 წელი), ასე რომ ამ უკანასკნელს სამართლიანად ეკუთვნის ყველაზე სიცოცხლისუნარიანი პროცესორის ტიტული (ისე კი ვაი ეგეთ სიცოცხლეს). 1989 წელს გამოვიდა "486" - 800nm-იანი 25-100MHz სიხშირის მქონე პროცესორი. მას რამდენიმე ინოვაცია ჰქონდა ჩანერგილი, კერძოდ: თერმოპასტის წინაპრის, თერმოწებოს მეშვეობით პროცესორზე შესაძლებელი იყო რადიატორის დამაგრება. ამავდროულად 8KB-იანმა L1 კეშმა პროცესორში გადაინაცვლა დაშეიქნმა 256KB-იანი L2 კეში, რომელიც დედაპლატაზე იყო განთავსებული. გარდა ამისა ახალ სისტემაში გამოიყენებოდა VESA Local Bus, ანუ შემოკლებით VLBus სლოტი. იგი ვიდეოდაფებისთვის იყო განკუთვნილი, რადგან ISA უკვე ვეღარ უმკლავდებოდა ინფორმაციის გატარებას. იმის მიუხედავად, რომ VLBus ასინქრონული უნდა ყოფილიყო, ძალიან ხშირად იგი 25/50MHz-ზე, ანუ FSB-ს ტაქტით მუშაობდა. "შიშველი" 486: თქვენ ასევე იკითხავთ "ეს ყველაფერი კი, მაგრამ მეხსიერებაზე რატომ არ გითქვამს აქამდე არაფერი?" და მართლებიც იქნებით. 486-მა აქაც შემოიტანა სიახლე. მეხსიერება 60ns-ზე მუშაობდა და გაუჩნდა ტაიმინგები "x-y-y-y", რომელიც დღეისთვის CL-tRCD-tRP-tRAS სახელითაა ცნობილი (დაწვრილებით იხილეთ აქ). 486-ის ტაიმინგები 5-3-3-3-ის ტოლი იყო, სიხშირე კი 16MHz-ს უდრიდა. თავად მოდულები 30-პინიანი გახლდათ, ე.წ. SIMM (Single Inline Memory Module) და სისტემის Bottleneck-ს წარმოადგენდა მისი დაბალი წარმადობის გამო. SIMM-ს სხვა მინუსიც აღმოაჩნდა: ტექნოლოგიის მიხედვით ლუწი ბაიტები ერთ მოდულს უნდა გამოეთვალა, ხოლო კენტი ბაიტები - მეორეს, რასაც წესით უნდა შეემცირებინა საერთო ლატენტურობა და აეჩქარებინა სისტემა. ერთ SIMM-ს 8-ბიტიანი გაფართოება ჰქონდა, სისტემის მუშაობისთვის კი მინიმუმ 2 მოდული იყო საჭირო, ე.ი. 2xSIMM=2x8=16bit. ორმოდულიანი მეხსიერება გვიანდელ "386" სისტემებში გამოიყენებოდა, ხოლო 32-ბიტიანი სისტემის სრულად "გამოსაწურად" უკვე 4 მოდული იყო საჭირო. ერთი შეხედვით დიდი არაფერი პრობლემაა, მაგრამ ჩემი აზრით მთლად სასიამოვნო არ იქნებოდა... სურათზე - 30-პინიანი SIMM მოდული: 486-ის მეორე ვარიანტს - "486DX2"-ს ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტი გაუჩნდა... მას "overclocker" ერქვა და იგი დღევანდელი "multiplier"-ის, ანუ მამრავლის პროტოტიპია. მართალია ეს მამრავლი სულ რაღაც 2x იყო, მაგრამ წარმოიდგინეთ, პროცესორის ქარხნულ სიხშირეს აორმაგებდა იმ დროს, როცა 50MHz-იც "უსწრაფესად" ითვლებოდა. წარმოიდგინეთ: თუკი მე მქონდა 486DX2 33MHz ტაქტური სიხშირით და DIP-სვიჩით გავზრდიდი FSB-ს იმისთვის, რომ მიმეღო თუნდაც 40MHz, "overclocker"-ის მეშვეობით ეს რიცხვი მიორმაგდებოდა... იგივე პრინციპი დღეს ყველა პროცესორში გამოიყენება, ოღონდ ახლა მამრავლი გაცილებით მაღალია და პროცესორის "ქარხნული" სიხშირეც FSB-ს არა მინიმალურ, არამედ მაქსიმალურ მამრავლზე გადამრავლებითაა მიღებული. 4. AMD 5x86 და Intel Pentium 1992-96 წლებში ტექნიკაში ნელ-ნელა დაინერგა PCI სლოტი, რომელმაც ამოაგდო როგორც ISA, ასევე VLBus. თავდაპირველად PCI 33MHz-ზე მუშაობდა, გამტარობით 133MB/s. შემდგომში გამოჩნდა PCI 2.x, რომელიც 66MHz-ზე მუშაობდა და 133MHz-იანი 1064MB/s გამტარობის მქონე PCI-X. ამავე წლებში Intel-მა გამოუშვა DX4-100, "ოვერდრაივ" ჩიპი: სახელწოდებიდან ალბათ მიხვდებოდით, რომ იგი 100MHz-ზე მუშაობდა (3x33.3MHz). მაგრამ არც AMD-ს ეძინა და მედგრად დაუდგა ინტელს თავისი 5x86-ით: როგორც არ უნდა გაგიკვირდეთ, AMD 5x86 იგივე Intel 486 იყო, ოღონდ 3x მამრავლის ნაცვლად იგი 4x მამრავლით იყო აღჭურვილი. შედეგი - 4x33.3MHz=133MHz. აი ასე მარტივად, ოდნავ გაზრდილი მამრავლით გადაახტა AMD Intel-ს თავზე. თუმცა ნახტომი არც ისე დიდი გამოუვიდა - FPU (Floating Point Unit) ბაგის გამო პროცესორმა დიდ წარმატებას ვერ მიაღწია, მაგრამ საკმარისი მიზეზი გახდა იმისთვის, რომ Intel გაბრაზებულიყო და დაბოღმილ გულზე გამოეშვა პროცესორი Pentium: ეს უდიდესი ნახტომი იყო კომპიუტერულ ინდუსტრიაში და პირველი ლურსმანი AMD-ს კუბოს სახურავში (მას შემდეგ აჭედებს ინტელი AMD-ს კუბოში ლურსმნებს, მაგრამ ბოლომდე ჯერ კიდევ ვერ დაჭედა). პენტიუმს მოყვა ახალი, ZIF (Zero Insertion Force) სოკეტი, იგივე Socket A (იხ. სურ.) და ადამიანური რადიატორი მართალია პატარა, მაგრამ მაინც ფენით. რათქმაუნდა ცვლილებები ოპ. მეხსიერებამაც განიცადა - გამოჩნდა EDO (Extended Data Out) RAM და 72-პინიანი, 66MHz-ზე მომუშავე SIMM მოდულები. თითოეული მოდული 32-ბიტიანი იყო, ასე რომ პენტიუმის "გამოსაკვებად" აღარ იყო საჭირო 4 მოდული (როგორც ეს 486-ში ხდებოდა). EDO-ს კიდევ ერთი დადებითი მხარე ის იყო, რომ მას შეეძლო პირველი ოპერაციის დამთავრებამდე დაეწყო მეორე ოპერაცია. ამან ტაიმინგების 5-2-2-2-მდე შემცირება გამოიწვია (წარმოიდგინეთ ახლა რომ ჰქონდეთ ასეთი ტაიმინგები ოპერებს ). სურათზე - 72-პინიანი EDO DRAM: დიდი ხანია ოვერქლოქინგზე აღარაფერი მიხსენებია... ახლა ვიტყვი... პენტიუმის ოვერქლოქინგი ძალიან მარტივი საქმე იყო, საკმარისი იყო DIP-სვიჩის გადართვა. ჩემი მხრით დავძენ, რომ ჩემი პენტიუმ-1-ის დედაპლატას ინსტრუქცია მოყვა, სადაც მთელი 5 გვერდი ეთმობოდა DIP-სვიჩის მეშვეობით სხვადასხვა პროცესორებისთვის სხვადასხვა სიხშირეების მიცემას. სანამ შემდეგ პროცესორზე გადავიდოდე, გვერდს ვერ ავუვლი ჩიპს "Pentium Overdrive", რომელსაც ჩიპი კი ერქვა, მაგრამ პროცესორის სრულფასოვანი შემცვლელი იყო. იგი 486 სერიისთვისაც გამოდიოდა და ამ ვერსიას სოკეტზე 5V-დან 3.3V-ზე დენის გადამყვანი ესაჭიროებოდა (Pentium 3.3v-ზე მუშაობდა, 486 კი 5v-ზე). ასეთი "მაზალო" კონსტრუქციის გამო "პენტიუმ ოვერდრაივი" ვერ უწევდა კონკურენციას იმავე სიხშირის მქონე პენტიუმებს და მყიდველიც ხშირად ამ უკანასკნელს, ან AMD/Cyrix 5x86-ს ანიჭებდა უპირატესობას დაბალი ფასის გამო. სურათზე - დენის გადამყვანი: 5. AMD K5/5k86 და Pentium Pro 1996 წელს AMD კიდევ ერთხელ ეცადა დაეჯაბნა Intel-ი და გამოუშვა 350nm-იანი პროცესორი K5 (იგივე 5k86) (იხ. სურ.). იგი AMD-ს მიერ შექმნილი პირველი პროცესორი იყო, ყველა დანარჩენზე მას ლიცენზია ჰქონდა ნაყიდი იგივე Intel-ისგან. K5-ს კარგი x86 თავსებადობა ჰქონდა, მაგრამ MMX ტექნოლოგიის არქონის გამო (რომლითაც Pentium იყო აღჭურვილი) FPU გამოთვლებს კონკურენტზე დაახლოებით 2-ჯერ მეტ დროს ანდომებდა. ამასთან ერთად პროცესორი მეტისმეტად ცხელი აღმოჩნდა და მისი ოვერქლოქინგი ფაქტობრივად შეუძლებელი იყო (ტუბი არ ქონდათ მაშინ ალბათ). იმავე წელს Intel-მაც გამოუშვა ახალი პროცესორი, 250nm ტექნოლოგიით დამზადებული Pentium Pro. იდეაში მას უნდა შეეცვალა პენტიუმი, მაგრამ იდეა იდეად დარჩა პროცესორის მაღალი ფასის გამო. "პრო"-მ მხოლოდ სერვერებში იპოვა თავისი ადგილი... წარუმატებლობის მიუხედავად Pentium Pro რევოლუციური იყო - მან გზა გაუკვალა ინტელს სერვერების ბაზარზე, რომელსაც ახლა Xeon პროცესორები იკავებენ. სურათზე - Pentium Pro. ბირთვის გვერდით ხედავთ კეშის ჩიპს. ახლა რაც შეეხება პენტიუმ პროს ინოვაციებს... ეს იყო პირველი პროცესორი, რომელსაც L2 ქეში პროცესორში ჰქონდა გადატანილი (ადრე როგორც გახსოვთ დედაპლატაზე იყო) და პროცესორის სიხშირის ტოლი ტაქტი ჰქონდა. სწორედ ამ სიახლის გამო აღმოჩნდა პროცესორი ზედმეტად ძვირი და ადგილი დაუთმო Pentium II-ს. 6. 6x86, K6 და Pentium II სანამ AMD-სა და Intel-ს მივუბრუნდებოდე, აუცილებლად უნდა ვახსენო კომპანია Cyrix და მისი 6x86 (იხ. სურ.) (1997წ, 650-350nm, 120-188MHz). ეს საკმაოდ "სპეციფიური" პროცესორი გახლდათ 75MHz-იანი FSB-თი. ასეთმა სიხშირემ PCI სლოტის 37.5MHz-ზე მუშაობა გამოიწვია (33-ის ნაცვლად), რასაც თავის მხრივ მოყვა პრობლემები PCI დაფებზე და Cyrix-ი "ჩაწვა"... ახლა ისევ ჩვენს მთავარ კონკურენტებს მივუბრუნდეთ... K5-ის კრახის შემდეგ AMD-მ 1997 წელს K6 გამოუშვა. მას საკმაოდ საინტერესო ისტორია აქვს - K5-ით უკმაყოფილო კომპანიამ შეიძინა ფირმა "NexGen" თავის მთავარი ინჟინრითურთ (ვინოდ დამი), რომელმაც Pentium შექმნა და შემდეგ NexGen-ში გადავიდა. ბატონმა ვინოდმა AMD-სთვის გადაამუშავა პენტიუმი, მოარგო ახალ სოკეტს (Super Socket 7) და გაუშვა სერიაში, თავად კი ფული ჩაიჯიბა (ისწავლეთ მარკეტინგი). K6-ს 166-300MHz სიხშირე ჰქონდა და 100MHz-იანი FSB. ოდნავ მოგვიანებით გამოჩნდა K6-ის მოდიფიცირებული ვერსიები - K6-2 და K6-III. სურათებზე: AMD K6, K6-2, K6-III. რათქმაუნდა Intel-ში ვერ შეეგუებოდნენ AMD-ს პარპაშს და 1997 წელს მზის სინათლე იხილა Pentium 2-მა. მას 512KB L2 ქეში ჰქონდა, რომელიც პროცესორის სიხშირის ნახევარი ტაქტით მუშაობდა. პირველი P2 (350nm-იანi Klamath) გახსნილი მამრავლით გამოდიოდა მაშინ, როდესაც მეორე P2 (250nm-იანი Deschutes) ჩაკეტილი მამრავლით იყო აღჭურვილი. Intel იძულებული იყო ეს ნაბიჯი გადაედგა, რათა როგორმე შეეჩერებინა გადამყიდველების მიერ "დარაზგონებული" Klamath-ების გაყიდვა. ჩაკეტილი მამრავლების გაყიდვიდ "პოლიტიკა" რამდენიმე წელი, P4 Extreme-ს გამოჩენამდე გაგრძელდა. ჩაკეტილმა მამრავლმა ვერ შეაჩერა ჩხირკედელა ოვერქლოქერები: ისინი PCB-ს და CPU-ს კონტაქტებს კარტრიჯში ერთმანეთს უკავშირებდნენ (P2 ხომ კარტრიჯიანი პროცესორი იყო ) და ისე ყიდდნენ საქონელს. რათქმაუნდა კარტრიჯის გახსნა და შიგ ჩახედვა არცერთ ლამერს აზრადაც არ მოუვიდოდა. P2 Deschutes P2 Klamath პროცესორის სიხშირის ზრდამ FSB-ს სიხშირის გაზრდაც გამოიწვია და საჭირო გახდა თანამედროვე ოპ. მეხსიერება. ასეთი გამოდგა PC100 SDRAM (Synchronous DRAM), რომელიც რათქმაუნდა ინტელმა შეტენა მომხმარებლებს. PC100-ს შეეძლო 125MHz სიხშირით და 5-1-1-1 ტაიმინგებით მუშაობა. რათქმაუნდა SDRAM-მა ფიზიკურადაც განიცადა ცვლილება და შეიქმნა 168-პინიანი 64-ბიტიანი ორხაზოვანი მეხსიერების მოდულები ანუ რა? მართალია, DIMM. ნორმალური მეხსიერების მოდულებით CPU-ს ოვერქლოქინგი სასიამოვნოც კი გახდა. თუმცა ამას სხვა გარემოებამაც შეუწყო ხელი: გაყიდვაში გამოვიდა დედაპლატა ABIT BH6, რომელსაც CPU/FSB სეტინგები DIP-სვიჩიდან BIOS-ში ჰქონდა გადატანილი. ოვერქლოქინგმა მასობრივი ხასიათი მიიღო . 7. ორი სიტყვით Celeron-ზე ჰო, ავადსახსენებელი სელერონი. მისი პირველი მოდელი Pentium 2-ის კასტრირებული ვერსია იყო, ანუ L2 ქეში არ ჰქონდა. ოდნავ მოგვიანებით გამოვიდა "A" ვერსია (Celeron 300A, იხ. სურ.), რომელსაც დაუბრუნეს კეში, თუმცა ნაწილობრივ - მხოლოდ 128KB. გასაოცარია, მაგრამ ის, რაც ინტელმა არ გააკეთა არც Pentium-ზე და არც Pentium 2-ზე, გააკეთა Celeron-ზე - კეში შიგ პროცესორში "ჩააქსოვა". ასე რომ კეშის სიხშირე ბირთვის სიხშირეს დამეთხვა და პროცესორმა საოცრად კარგი ოვერქლოქინგის პოტენციალი შეიძინა. მას შემდეგ 2005 წლამდე გამოსული ყოველი სელერონი Pentium-ის "ქეშწაჭრილი", იაფი ვერსია იყო.... მაგრამ სანამ Pentium D გამოჩნდებოდა იყო სხვა პროცესორებიც, ასე რომ მათ მივუბრუნდეთ... 8. Pentium 3 1999 წელს გამოჩნდა Pentium 3 და მოგვიტანა Streaming SIMD Extensions, ანუ შემოკლებით SSE. დღესდღეობით ეს ტექნოლოგია Intel-ის ერთ-ერთი კოზირია AMD-სთან ბრძოლაში. თუმცა ჩვენ ხომ ოვერქლოქინგისთვის ვართ ამ სტატიაში შეკრებილნი... ჰოდა 450MHz-იანი P3-ები თავისუფლად ადიოდნენ 600MHz-ზე. ამას ხელს უწყობდა კარტრიჯის უკეთესი დიზაინი, რომელშიც პროცესორს უშუალო კონტაქტი ჰქონდა რადიატორთან. მომხმარებლებმა ბოლოსდაბოლოს დაიწყეს "სტოკ" რადიატორების მოხსნა და უკეთესების დადგმა უფრო მაღალი სიხშირეების სტაბილურად მიღწევისთვის. სულ ცოტა ხანში პროცესორის ტაქტურმა სიხშირემ 1GHz-ს მიაღწია და გადააჭარბა... სერიის ბოლოს P3 პლატფორმაზე გამოჩნდა RDRAM (სხვათაშორის "ლეგენდარული" Rambus-ის წარმოების). მას DDR-ის მსგავსად ორმხრივი მეხსიერება და ორარხიანი არქიტექტურა ჰქონდა. სამწუხაროდ მისი გამოყენება 2 ცალ 64-ბიტიანი მოდულით შეიძლებოდა, რაც სალტეს 128-ბიტამდე ზრდიდა. ეს ტექნოლოგია ძვირადღირებული აღმოჩნდა, დიდი ლატენტურობით და საბედნიეროდ Pentium 3-თან ერთად დასამარდა. სურათზე - RDRAM მოდული. 9. Athlon, Duron Athlon, AMD-ს მეშვიდე თაობის პროცესორი როგორც იქნა ნორმალური FPU-თი გამოვიდა და გასაოცრად სწრაფი იყო. გარდა ამისა პროცესორი "Alpha" არქიტექტურით იყო შექმნილი, რომელსაც EV6 სალტე ჰქონდა. ალბათ არ იცით ეს რას ნიშნავს. გეტყვით, არ გაგაწვალებთ (). EV6-ის ერთ-ერთ ღირსებას Double Data Rate, ანუ DDR მეხსიერება წარმოადგენდა, რომელიც ბევრად სჯობდა პენტიუმ 3-ის RDRAM-ს. ათლონი ენთუზიასტების ფავორიტად იქცა. ისინი ჩაკეტილი მამრავლის გახსნას და მანამდე არნახული სიხშირეების მიღწევას ახერხებდნენ. პირველი Athlon (Thunderbird) კარტრიჯით: და მის გარეშე: Athlon-ის პარალელურად AMD-მ გამოუშვა Duron (იხ. სურ.), Celeron-ის კონკურენტი. უმდაბლესი ფასის წყალობით დურონმა გეიმერების გულები დაიპყრო. იმის მიუხედავად, რომ სელერონზე 2-ჯერ ნაკლები - 64KB კეში ჰქონდა და 100MHz-იანი FSB. 10. Pentium 4 Pentium 4 ისეთივე რადიკალური სიახლე იყო, როგორიც თავის დროზე Pentium. ეს იყო პირველი პროცესორი Pentium Pro-ს შემდეგ, რომელსაც აბსოლუტურად ახალი არქიტექტურა ჰქონდა. ახალი არქიტექტურისა და ტექნოლოგიის წყალობით პროცესორმა მალე 3GHz სიხშირე უკან მოიტოვა. მართალია მთელი თავისი "ცხოვრების" მანძილზე P4 საკმაოდ მხურვალე პროცესორი იყო და დამატებით 4-პინიან EPS12V კვებას მოითხოვდა სტომაქის ამოსავსებად, მაგრამ ჩიტი ბრდღვნად ღირდა: მაშინ, როდესაც Athlon-ის FSB გაორმაგდა და 133-დან 266MHz-მდე გაიზარდა, P4-ის FSB უკვე 400MHz-ს შეადგენდა. P4 Williamette P4 Northwood P4 Prescott რათქმაუნდა RDRAM-ის ხსენებაც აღარსად იყო - 845 ჩიპსეტზე SDRAM იყო გათვალისწინებული, ხოლო 2003 წელს DDR მეხსიერებამაც მიიღო პენტიუმთან ნებივრობის უფლება. 1 წლის შემდეგ გამოჩნდა გახსნილი მამრავლის მქონე Pentium Extreme Edition, რომელმაც სულ გადაუწვა ტვინი თავზე ტუბდადგმულ ოვერქლოქერებს. სხვათაშორის ექსტრიმ P4-ს L3 ქეშიც კი ჰქონდა. მართალია 2MB სიდიდის, მაგრამ მაინც... 11. Athlon 64 და Athlon 64 X2 ყოველივე ამის შემხედვარე AMD წვერს შურისგან ბღუჯა-ბღუჯა იგლეჯდა და ლამობდა რამით აღედგინა თავისი კონკურენტუნარიანობა. ამის შედეგად გაჩნდა Athlon 64: ამ პროცესორს 64-ბიტიანი გაფართოების მხარდაჭერა ჰქონდა, ამასთან ერთად თავსებადი იყო 32-ბიტიან პროგრამებთანაც. მნიშვნელოვანი წინსვლა იყო FSB-ს გაქრობა და HyperTransport სალტის გაჩენა (HTT). HTT 200MHz-ზე მუშაობდა, მაგრამ გააჩნდა HT მამრავლი (ორიგ. სახელწოდება: LDT - Lightning Data Transport) 4x სიდიდემდე, რომელიც 800MHz სალტის სიხშირეს გვაძლევდა. DDR სისტემასთან თავსებადობის წყალობით კი სიხშირე 1600MHz-მდე იზრდებოდა. გარდა ამისა AMD-მ გამოუშვა P4 Extreme-ს კონკურენტი ათლონიც - Athlon FX: შემქმნელს დიდი ინოვაციით არ შეუწუხებია თავი - მხოლოდ მამრავლი გახსნა. მას უფრო დიდი კოზირი ჰქოდნა სახელოში დამალული - მეორე ბირთვი: დიახ, Athlon X2 პირველი ორბირთვიანი პროცესორი იყო, რომელიც მასობრივ გაყიდვაში გამოვიდა. თანაც არც ისე დიდი ფასით. ბედნიერ მომხმარებლებს მადლობის მეტი რა ეთქმოდათ? მიასკდნენ მაღაზიების თაროებს . -------------------------------------------------------------------------------------------------- შემდეგ რაც იყო, როგორც იყო და როგორ ხდებოდა და ხდება ამ პროცესორების ოვერქლოქინგი, ჩემზე უკეთ თქვენ იცით, ამიტომ აღარ შეგაწყენთ თავს ზედმეტი ლაქლაქით... ასე იქცა Intel-ისა და AMD-ს, ხოლო შემდეგ ჩხირკედელა აფერისტი გადამყიდველების გასართობი ოვერქლოქინგი თქვენს მთავარ (იმედია მთავარ) საქმიანობად... ამჟამად კი Intel-ს კუთხეში ჰყავს მომწყვდეული AMD თავისი i5 და პირველ რიგში, i7-ის წყალობით, რომლებსაც ოვერქლოქინგის უზარმაზარი პოტენციალი და დღემდე საუკეთესო წარმადობა აქვთ... ზეონებზე ხომ არაფერს ვამბობ... ასე რომ: დიდი მადლობა ყურადღებისთვის. პატივისცემით, თქვენი მიხეილ რ. :bow: 11 Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
kloud Posted February 16, 2011 Share Posted February 16, 2011 რაო მიშა შენც გამოგიჭირეს :) Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
მიშა Posted February 16, 2011 Author Share Posted February 16, 2011 რაო მიშა შენც გამოგიჭირეს ხო გიო, სოსომ ლამის ლანცეტი წამიყარა, პოსტე პოსტეო :D Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
kloud Posted February 16, 2011 Share Posted February 16, 2011 ბოდიშით რომ ვაოფებ, მაგრამ შენი სურათი ვნახე ფორუმზე პატარა ჩანთა რო გიკიდია მხარზე და მაგ ჩანთით ხშირად ხო არ დვიჟენიობ პეკინზე. მგონი რამდენჯერმე გნახე, მაგრამ ეგ სურათი წუხელ ვანხე, მაგ დროს არ მქონდა ნანახი და ვერ გიცანი, უფრო სწორედ მივხვდი რომ ნაცნობი სახე იყავი მაგრამ ვერ გაგიხსენე. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
T a S o T T i Posted February 18, 2011 Share Posted February 18, 2011 მსიამოვნებს რა ამ კაცის რევიუების წაკითხვა )))))))))))) Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Guest giiig Posted March 5, 2011 Share Posted March 5, 2011 ისე 40 გჰზ ვინდოუს 7 კიარ გაჭედავს Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Shavi Meraba Posted November 4, 2012 Share Posted November 4, 2012 კარგი იყო ბევრი არ დამამახსოვრდა ახალი ვარ ამ საქმეში არ ვიცი ჯერ ბევრი ტერმინები, მაგრამ ალბათ ნელ ნელა წამოგეწევით :D Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
SouLMan Posted August 10, 2020 Share Posted August 10, 2020 კარგი თემაა ძალიან, და კარგადაა ახსნილი ყველაფერი. კარგი კონტენტია. Quote Link to comment Share on other sites More sharing options...
Recommended Posts
Join the conversation
You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.